Οι Πολίτες τον καιρό του Internet

Ο Μαρξ έχτισε τη θεωρία του προσπαθώντας να ερμηνεύσει τον κόσμο της βιομηχανικής επανάστασης. Ύστερα ήρθε η τεχνολογική επανάσταση και άφησε τους φιλόσοφους και τους κοινωνιολόγους ανίκανους να βρουν τρόπους θεωρητικής ερμηνείας του φαίνεσθαι, του είναι και του μέλλει γενέσθαι. Η τεχνολογική επανάσταση έφερε την ταχύτητα. Τα επιτεύγματα των επιστημών περνούσαν μπροστά από τους φιλοσόφους και τους κοινωνικούς αναλυτές με τέτοια ταχύτητα που αδυνατούσαν να τα ερμηνεύσουν – πόσο μάλλον να τα αναλύσουν. Έπειτα ήρθε το internet και πλέον τίποτα δεν είναι ούτε θα είναι ποτέ το ίδιο. Ζούμε την εποχή της εκρηκτικής διάχυσης της πληροφορίας. Ο καθένας μπορεί να δεχτεί καθημερινά τέτοια ποσότητα πληροφορίας που είναι αδύνατο να αφομοιώσει. Η έκρηξη αυτή τείνει να εξαφανίσει τη γνώση. Ο άνθρωπος δεν γνωρίζει πια, πληροφορείται. Γίνεται κοινωνός «γεγονότων» των οποίων την αλήθεια αδυνατεί τις περισσότερες φορές να διασταυρώσει πόσο μάλλον να ελέγξει.

Την εποχή της «πληροφορίας» η αλήθεια κρίνεται από την αναπαραγωγή. Ο αριθμός των «κλίκ» ή των like ορίζει τον βαθμό της αλήθειας ενός γεγονότος. Η αντικειμενική αλήθεια δεν έχει σημασία πια. Αν κάτι το πιστεύουν πολλοί, τότε είναι γεγονός. Στην εποχή της εκρηκτικής διάχυσης της πληροφορίας, ο γάιδαρος πετάει αν το γράψουν πολλά blog. Είναι ίσως αυτός ο λόγος που το διαδίκτυο έχει γίνει ο προνομιακός χώρος δράσης νεοναζιστικών οργανώσεων που εφαρμόζουν από συνείδηση γκεμπελικές μεθόδους. Είναι ακριβώς ο ίδιος λόγος που το διαδίκτυο λατρεύουν οι συνωμοσιολάγνοι, οι παραμυθάδες, οι πρακτορίσκοι, οι θρησκόληπτοι, οι προσηλυτιστές και οι παιδεραστές. Η ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να δημιουργήσει έναν αστικό μύθο είναι αντιστρόφως ανάλογη της προσπάθειας που θα χρειαστεί κάποιος να το καταρρίψει. Τις περισσότερες φορές είναι αδύνατη η εκρίζωση από τη συλλογική συνείδηση αστικών μύθων.  Έτσι, κανείς δεν θα με πιστέψει αν πω ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα δεν είναι η πιο πλούσια σε λέξεις γλώσσα στον κόσμο επειδή υπάρχουν δεκάδες ιστοσελίδες που καταθέτουν το αντίθετο και μάλιστα στηριζόμενες σε «ντοκουμέντα».

Την εποχή της πληροφορίας, το τι είναι πραγματικό δεν το καθορίζουν οι επιστήμες ούτε τα γεγονότα αλλά η πειθώ, η διάχυση και η διεισδυτικότητα. Κάτι υπάρχει όχι γιατί έχει υπόσταση αλλά γιατί έτσι καταγράφεται στο διαδίκτυο. Αν μάλιστα το διαδίκτυο ενισχυθεί από τα ΜΜΕ – κυρίως τα ηλεκτρονικά και μάλιστα την τηλεόραση – τότε η πραγματικότητα δεν έχει καμιά σημασία. 

Σ' αυτή την εποχή, ενεργός πολίτης δεν μπορεί να  είναι ο ενήμερος πολίτης αν ως ενήμερο θεωρούμαι τον καλά πληροφορημένο. Πολίτης είναι αυτός που βρίσκει τρόπο να φιλτράρει την πληροφορία και να προσλάβει αυτό που μπορεί να ελέγξει.