Art Athina 2011. Πολλή Τέχνη φίλε μου.

«Δεν μπορεί» σκέφτηκα «κάπου έστριψα λάθος». Έκανα υπομονή ιδρώνοντας στο αυτοκίνητο επί σχεδόν ένα ημίωρο μέχρι να φτάσω στο πάρκιν του κλειστού του Παλαιού Φαλήρου, αυτού που αποκαλούμε Ταε Κβον Ντο. Εκατοντάδες αυτοκίνητα και χιλιάδες επισκέπτες για τέχνη στην Αθήνα του 2011 σίγουρα είναι μια έκπληξη. Πέρασα σχετικά γρήγορα το διάζωμα με τα μουσεία, τις εκδόσεις, τους φορείς, όχι γιατί δεν είχαν ενδιαφέρον αλλά γιατί βιαζόμουν να βουτήξω στον μικρό λαβύρινθο που σχημάτιζαν τα περίπτερα στο παρκέ του σταδίου που έσφυζε από κόσμο και βούιζε σαν μελίσσι.  

Πολλή τέχνη, φίλε μου! Φοβήθηκα μήπως η ξαφνική υπερέκθεση έχει παρενέργειες πάνω μου. Φανταζόμουν τον εαυτό μου να τρέχει πανικόβλητος κι αλαφιασμένος προς την έξοδο, κυνηγημένος από πίνακες, αγάλματα, γκαλερίστες και καλλιτέχνες. Χαμογέλασα μυστήρια. Δεν ήθελα να εκτεθώ αν και κανείς δεν θα το πρόσεχε μέσα σε τόση έκθεση ανθρώπων τε και δημιουργημάτων. Ιδίως ανθρώπων. Υπερέβαλαν, πολλοί, εαυτόν ώστε να παρατηρηθούν. Εκζήτηση και  εκκεντρικότητα επιζητούσα την προσοχή, υπερβάλλουσα πλειστάκις μέχρι γελοιότητας: υπερβολικό μακιγιάζ, απίστευτες κομμώσεις, πρόσωπα-μάσκες, αξεσουάρ για γέλια μέχρι δακρύων, ενδυματολογικές προκλήσεις και ακρότητες. Το low profile δεν πρέπει να περιλαμβάνεται στο λεξιλόγιο των της τέχνης, σκέφτηκα.

Ο λαβύρινθος της τέχνης

Με την ξεναγό μου και μυήτρια στον κόσμο της καλλιτεχνικής δημιουργίας, κατεβήκαμε τα σκαλιά και μπήκαμε στη θάλασσα της τέχνης. Σταματήσαμε στο μπαρ, και περιμένοντας να ετοιμαστεί το τζιν –τόνικ μας, σχεδιάσαμε την πορεία μας ώστε να μην χάσουμε κανένα έκθεμα. Με συνεχή ζίγκ-ζάγκ, ενίοτε οπισθοδρομήσεις, χαμόγελα, επιφωνήματα θαυμασμού, κουτσομπολιό, παρατηρήσεις, σχόλια, γέλια ολοκληρώσαμε την περιήγηση σχεδόν τη στιγμή που ο εκφωνητής ανήγγειλε από τα μεγάφωνα ότι η έκθεση σε 5 λεπτά κλείνει.

Τι αποκόμισα; Τι έμεινε στην έξοδο; Τι υπήρχε την επόμενη μέρα στο μυαλό μου κι αφού λειτούργησαν τα φίλτρα της χρονικής απόστασης και της ενσυνείδητης επεξεργασίας της πληροφορίας;  Να πω αρχικά ότι, όπως είναι φυσικό και λογικό, είδα τα πάντα. Από τέχνη αξιώσεων μέχρι σκουπίδια. Από εντυπωσιακές δημιουργίες μέχρι σαχλαμάρες. Ανακάλυψα ότι η δημιουργία δεν έχει στερέψει κι ότι υπάρχουν αξιολογότατοι καλλιτέχνες εκεί έξω (εντός και εκτός συνόρων). Διαπίστωσα ότι υπάρχουν έργα που σου κόβουν την ανάσα, που σταματάς για ώρα μπροστά τους, άλλα που τα εκτιμάς με τη δεύτερη ματιά, μερικά που γυρνούν στο μυαλό σου σαν αποκάλυψη δυο μέρες μετά και πολλά που τα προσπερνάς χωρίς καν να τα κοιτάξεις.

Δεν είμαι κριτικός τέχνης ούτε εκπαιδευμένος στο να την διαβάζω. Δεν έχω καν εκείνη τη γνώση ή την εμπειρία να κρίνω. Αγαπώ το όμορφο και θέλω να πιστεύω ότι η αισθητική μου δεν είναι για τα σκουπίδια. Με βάση αυτό και με όχημα το ένστικτο, παραθέτω τους καλλιτέχνες που μου έκαναν «κλικ» με τη σειρά που «έπεσα» πάνω τους.

Γιάννης Λασηθιωτάκης

Σκιές μπροστά σ’ ένα μεγάλο παράθυρο. Εκείνη, καθιστή σε καναπέ, εκείνος ορθός. Σκιές που διαχέονται στο χώρο, χωρίς σαφές περίγραμμα αλλά με βαριά παρουσία. Εικόνα που σου δημιουργεί εικόνες, που ξυπνά συναισθήματα, μνήμες, σκέψεις. Σε παρασύρει. Δυο μικρότεροι πίνακες δίπλα με πρόσωπα. Στέρεα αλλά διάφανα ταυτόχρονα. Ένα αντρικό κι ένα γυναικείο. Ο κόσμος του Γιάννη Λασηθιωτάκη.  Υπέροχος, δυνατός αλλά αέρινος. Γήινος κι αιθέριος ταυτόχρονα.

Στάση - Αχιλλέας Ραζής

Ένα παράξενο φως βγαίνει μέσα από τους πίνακές του. Σαν να έχει κρύψει μικρούς ήλιους στον καμβά. Εικόνες καθημερινές, σπίτια, άνθρωποι, χώροι που απλά περνάνε μπροστά από το καβαλέτο. Σαν φωτογραφίες. Στιγμές καθημερινότητας λουσμένες στο φως του Αχιλλέα Ραζή. Παλέτα έντονη, ποικιλία χρωμάτων κι απίστευτης καθαρότητας φως ημέρας. Κίτρινος κόσμος, σ' ένα διαρκές απομεσήμερο.

Άτιτλο - Matteo Montani

Η απίστευτη μονοχρωματική σχεδόν συμμετρία χωρίς κανένα στοιχείο επανάληψης σου τραβά την προσοχή. Επάλληλες παράλληλες στρώσεις, σχήματα που δεν επαναλαμβάνονται, τακτοποιημένα σε σαφή οριζόντια επίπεδα, οι σταγόνες του χρώματος που κυλούν. Η αίσθηση της ηρεμίας και της έντασης έπονται η μια της άλλης σε μια αδιάκοπη σωτήρια εναλλαγή καθώς ο πίνακας του Matteo Montani παρελαύνει μπροστά στα μάτια σου και μέσα στο μυαλό σου σε μιαν αδιάκοπη κίνηση που αιχμαλωτίζει. Συμμετρικά ασύμμετρος, υπερκινητικά ακίνητος, ολιγοχρωμικά πολύχρωμος, άγρια ήρεμος.

Countertransference - Μαρία Αριστοτέλους 

Σαν κάποιος να έσπασε την ψυχή σου σε κομμάτια κι ύστερα τα έβαλε σε μια σειρά, όχι απαραίτητα τη σωστή, ώστε να απαρτίζουν ένα όλο, ένα καινούργιο σύνολο που είναι εσύ και δεν είναι. Κομμάτια που μπορούν να σταθούν μόνα τους αλλά τη δύναμή τους τη δείχνουν στο όλο. Που μπορούν να χτίσουν δεκάδες, εκατοντάδες, χιλιάδες σύνολα, όλα διάφορα μεταξύ τους αλλά όλα με την ίδια δύναμη. Ίδια; Ίσως. Ίσως πάλι να υπάρχει ένας συνδυασμός που να αγγίζει την αισθητική ή κάτι βαθύτερο του κάθε παρατηρητή. Τα χαρτάκια της Μαρίας Αριστοτέλους.  

Εαρινός καταιονιστήρ - Βάσω Γκαβάισε

Φως. Και παιχνίδι. Μαγνήτης. Φόρμες και υφές που παραπέμπουν σε κτιριακές δομές μεγαλούπολης. Τεκτονικά σχήματα. Κοφτά μηνύματα, κωδικοποιημένη επικοινωνία. Αν κάποτε το neon light αποτέλεσε πηγή έμπνευσης και δημιουργίας μια σκοτεινής τέχνης, η Βάσω Γκαβάισε στήνει εγκαταστάσεις λουσμένες στο φως της ημέρας ή των πολύκοσμων γραφείων πολυεθνικής. Εγκαταστάσεις που σε κρατούν αιχμάλωτο και που τις ονειρεύεσαι όταν σηκώνεις το βλέμμα από το γραφείο σου και θες να το ακουμπήσεις κάπου, να ταξιδέψει ο νους, να ελαφρύνει η καρδιά.

Το εργαστήρι του πατέρα - Νίκος Μόσχος

Μεγάλωσα στον σκοτεινό κόσμο των κόμικ της Βαβέλ και του Πάρα Πέντε οπότε η αισθητική των κόμικ μου είναι οικεία κι αγαπημένη κι αυτή την αισθητική, αυτές τις μνήμες άγγιξε το έργο του Νίκου Μόσχου. Πρόσωπα στριμωγμένα, παραμορφωμένα ώστε να χωρούν σε γεωμετρικά σχήματα, καταιγισμός χρωμάτων, γραμμών σκιών, φωτός. Γροθιά στο μάτι και στο μυαλό και κόπος και χρόνος ώστε να επεξεργαστείς αυτό που βλέπεις. Χρειάζεται να μείνεις ώρες μπροστά σε κάθε του πίνακα (2 είχε στην art athina αλλά κάντε τον κόπο να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του) ώστε να δεις, να ανακαλύψεις, να αναλύσεις την κάθε του πινελιά, την κάθε σκιά, το κάθε σχήμα, γραμμή, πρόσωπο ή αντικείμενο.

Untitled - Άννα Μιχαηλίδου

Στο τελευταίο περίπτερο συνάντησα την Άννα Μιχαηλίδου. Το μονόχρωμο, έντονο φόντο κάνει τις κεντρικές φιγούρες να αιωρούνται. Το θέμα της, μια αλληγορική καταγγελία, ένας ανελέητος πολλές φορές συμβολισμός. Η δύναμη της φιγούρας του νεαρού που είναι έτοιμος να εκσφενδονίσει την μολότοφ σου τραβά στην αρχή την προσοχή. Ύστερα η σημειολογία του πράσινου ολσταρ, του σακιδίου στην πλάτη, του ορατού με προσεκτική παρατήρηση Κάλβιν Κλαιν εσώρουχου σε οδηγούν σε δεύτερες, τρίτες, τέταρτες σκέψεις. Καταγγελτική τέχνη χωρίς ίχνος γεροντοκορισμού αλλά με απίστευτη φρεσκάδα και ένταση που κόβει την ανάσα. Μια προσωπική παρατήρηση. Όση ώρα στεκόμουν μπροστά στην «κοκκινοσκουφίτσα» ή στον νεαρό με την μολότοφ (τα δυο από τα τρία έργα της Άννας Μιχαηλίδου που εκτίθενται στην Art Athina 2011) προσπαθούσα να συγκρατήσω την παρόρμηση να αγγίξω τα έργα της. Να νιώσω στα δάχτυλά μου την στιλπνότητα του φόντου, την υφή του χρώματος. 

Παραλειπόμενο: 

Σταματήσαμε μπροστά σε μια σύνθεση, ένα "μοντέρνο γλυπτό", μερικά αντικείμενα της καθημερινότητας  ***** "Αν έβαζα αυτό στο σπίτι μου, θα έμοιαζε κάποιος να ξέχασε να μαζέψει τα σκουπίδια"