Ιδιωτικοποιήσεις και Περιβάλλον

Ακούγεται συχνά, ειδικά από τους ένθερμους θιασώτες του κρατισμού, ότι η ιδιωτική οικονομία είναι εχθρός του περιβάλλοντος. Ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να κρατηθεί το κράτος μακριά από την παραγωγή και την αγορά, ισοδυναμεί με καταδίκη του πλανήτη σε θάνατο.

Βέβαια κανείς από τους παραπάνω δεν μπορεί να δώσει μια πειστική απάντηση στην ερώτηση, αν ισχύουν τα παραπάνω γιατί στη Γερμανία, για παράδειγμα, το περιβάλλον τυγχάνει καλύτερης μεταχείρισης από ότι στην Ελλάδα.

Η διαπίστωση αυτή μπλοκάρει την θεωρία και αναιρεί την επιχειρηματολογία όσων αντιτίθενται στις ιδιωτικοποιήσεις, ανεξάρτητα από τα κίνητρα του καθενός από αυτούς ξεχωριστά.

Είτε πρόκειται για ιδεοληπτική τύφλωση είτε για θέση που υπαγορεύεται από το στενά εννοούμενο οικονομικό συμφέρον, οι θιασώτες του κρατισμού αρνούνται να δουν την αλήθεια και η αλήθεια είναι ότι η σχέση του κράτους με τα μέσα παραγωγής δεν καθορίζει το βαθμό προστασίας του περιβάλλοντος.

Τι είναι αυτό που κάνει πολλές Ευρωπαϊκές χώρες να πρωτοπορούν στην περιβαλλοντική προστασία αλλά και στην ταυτόχρονη απεμπλοκή του κράτους από τα μέσα παραγωγής και την αγορά; Η απάντηση σε αυτό είναι μια: η ύπαρξη οργανωμένου κράτους και αποτελεσματικών κρατικών δομών.

Ακούγεται παράδοξο αλλά είναι πέρα για πέρα αληθινό: μόνο ένα οργανωμένο κράτος μπορεί να εξασφαλίσει το περιβάλλον και ταυτόχρονα να αυτοπεριοριστεί στον αποκλειστικό του ρόλο, αφήνοντας χώρο και πεδίο δράσης στους πολίτες του.

Διότι ένα οργανωμένο κράτος θεσπίζει κανόνες, ελέγχει αποτελεσματικά την εφαρμογή τους και εκπαιδεύει τους πολίτες του στην έμπρακτη φροντίδα για το περιβάλλον.

Με βάση τα παραπάνω, αυτό που έχει ανάγκη η Ελλάδα σήμερα, στην νέα της τραγική πραγματικότητα, δεν είναι η διατήρηση ενός μοντέλου κράτους και των πολιτικών πρακτικών που αποδεδειγμένα οδήγησαν μέχρις εδώ. Ούτε είναι η στροφή σε περισσότερο κράτος.

Αυτό που έχει ανάγκη η Ελλάδα σήμερα είναι βαθιές και γενναίες μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν στην νέα κοινωνική ηθική η οποία θα στηρίζεται στο τρίπτυχο Νόμος, Έλεγχος, Παιδεία. Εξ άλλου, αυτά έχει υποχρέωση το κράτος να προσφέρει στους πολίτες του. 

Από αυτή την γωνιά θέασης, οποιαδήποτε λογική προστασίας του περιβάλλοντος που προϋποθέτει διατήρηση του κρατισμού είναι μάλλον συντηρητική άποψη που βοηθά στην αναπαραγωγή του διεφθαρμένου και εν σήψη πολιτικού παρελθόντος και θέτει εν αμφιβόλω τις πιεστικές ανάγκες για δομικές αλλαγές στον τρόπο που ασκείται η διοίκηση στην Ελλάδα.

Το παραπάνω δεν αποτελεί δικαιολογία σε ένα άνευ όρων πέρασμα από τον κρατισμό στην ελεύθερη αγορά. Είναι προφανές ότι οι πορείες μετάβασης και μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι παράλληλες. Είναι προφανές επίσης ότι θα πρέπει να δοθούν σκληρές μάχες σε κάθε βήμα της νέας πορείας  επειδή κάποιοι θα επιχειρούν να χειραγωγήσουν το Νόμο και να παρεμποδίσουν τον ‘Έλεγχο. Όσο νωρίτερα επικεντρωθούμε σε αυτές τις μάχες τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να τις κερδίσουμε και τόσο ταχύτερα θα βγει η Ελλάδα από τη νέα της πραγματικότητα.