Πολιτική λύση οικονομικών προβλημάτων σε μια ανώριμη Ευρώπη: ένα δύσκολο εγχείρημα

Υπάρχει από καιρό μια αίσθηση ανισορροπίας, μιας διαρκούς αστάθειας, μιας αβεβαιότητας στα όσα διαδραματίζονται δίπλα μας και εξελίσσονται μπροστά μας. Πολλές φορές κάτι δεν κολλάει, άλλες οι ασυνέπειες αιτίων και αποτελεσμάτων είναι εμφανείς ενώ συχνά μοιάζει σαν να έχει διαρραγεί η συνέχεια των γεγονότων.

Ίσως είναι η ταχύτητα που αυτά εξελίσσονται, ίσως είναι ο όγκος των πληροφοριών και των συμβάντων που καλούμαστε να επεξεργαστούμε και να κατανοήσουμε. Όπως κι αν είναι, μερικές πληροφορίες αξίζει να τις προσέξουμε 2 φορές ενώ γεγονότα πρέπει να τα αναλύσουμε προσεκτικότερα και να τα συνδυάσουμε με άλλα, φαινομενικά άσχετα.

Σε κάθε περίπτωση, η πληροφορία που κόμματα και μέσα φιλτράρουν προς εμάς είναι τις περισσότερες φορές ελλιπής ή και επεξεργασμένη με το κατάλληλο σχόλιο που αφαιρεί την δύναμη και το μήνυμα της πρώτης μετάδοσης και μετατοπίζει το ενδιαφέρον από την πληροφορία στο σχόλιο. Έτσι δε που είμαστε πεινασμένοι για ελπίδα και ταυτόχρονα βουτηγμένοι στην μελαγχολία γινόμαστε εύκολα υποχείρια.

Πριν αρκετό καιρό, όταν είχε ανακοινωθεί η βούληση πολιτικών παραγόντων σε επίπεδο υπουργών από την πλευρά Ελλάδας και Γερμανίας για την ανάπτυξη του συστήματος «Ήλιος», η εταιρεία μου απευθύνθηκε σε Γερμανικές τράπεζες με σκοπό να ανιχνεύσει τις προθέσεις τους να χρηματοδοτήσουν ανάλογες προσπάθειες. Οι συνεταίροι μου αισθάνθηκαν πραγματικά άσχημα όταν αντιμετώπισαν τα ειρωνικά σχόλια των συμπατριωτών τους τραπεζικών. Χωρίς περιστροφές, οι Γερμανοί τραπεζίτες δήλωσαν ότι δεν είχαν κανέναν λόγο να στηρίξουν τις πολιτικές συμφωνίες της Γερμανικής κυβέρνησης. «Αν ο κ. Ρέσλερ έχει τη δυνατότητα, ας χρηματοδοτήσει μόνος του τα σχέδιά του» ήταν μια επιεικής παρατήρηση.  Ήταν η πρώτη φορά που άρχισα να κατανοώ ότι η οικονομική εξουσία και το τραπεζικό σύστημα της κεντρικής Ευρώπης δεν υπακούει πάντα και αδιαπραγμάτευτα σε πολιτικές αποφάσεις.

Από τότε ακόμα τόνιζα στους Γερμανούς εταίρους μου ότι αν και τεχνοκρατικά η Ελλάδα θα έπρεπε να κηρύξει πτώχευση και να αποχωρήσει από την ευρωζώνη, πολιτικά θα ήταν εθνική αυτοκτονία. Τους έλεγα επίσης ότι η Ευρώπη θα πιέσει προς την κατεύθυνση «βίαιου εξευρωπαϊσμού» - όπως έλεγα – της χώρας αλλά τελικά θα υιοθετήσει την πολιτική λύση του προβλήματος "Ελλάδα" για πολλούς λόγους. Κυρίως επειδή οι κεντροευρωπαίοι έχουν αυξημένο το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και αδυνατούν να αντέξουν έντονους κλυδωνισμούς. Ήταν η πρώτη φορά που άρχισαν να κατανοούν ότι παρά τα όσα νομίζει ο μέσος Γερμανός, η πολιτική απέχει από το να είναι απλή εφαρμογή τεχνοκρατικών θέσεων.

Σήμερα είναι φανερό ότι οι κεντροευρωπαίοι εταίροι μας έχουν καταλάβει ότι η συνταγή σωτηρίας της Ελλάδας είναι πιθανό να μην οδηγήσει πουθενά. Όχι γιατί η συνταγή είναι λάθος αλλά μάλλον γιατί ο ασθενής είναι «λάθος». Κατανοούν επίσης ότι η δήθεν προετοιμασία τους για το ενδεχόμενο αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη ήταν λάθος σχεδιασμένη. Το χαοτικό και πολυπαραμετρικό φαινόμενο που θα ακολουθούσε σε μια σε οικονομική αδυναμία και ευρισκόμενη Ευρώπη είναι τελικά περισσότερο απρόβλεπτο από όσο κάποιοι υπολόγιζαν. Το τελευταίο γίνεται ακόμα χειρότερο αν κανείς συνυπολογίσει την έλλειψη φαντασίας και αποφασιστικότητας από τις πολιτικές ηγεσίες. Μόνη η Μέρκελ φαντάζει να έχει άποψη και δυναμισμό και είναι αυτή που άρχισε να σπέρνει ξανά τον σπόρο της πολιτικής λύσης στο πρόβλημα «Ελλάδα». Είναι όμως έτσι; Θα καταφέρει η φαινομενικά παντοδύναμη Μέρκελ να επιβάλλει μια ακόμα προσπάθεια διάσωσης της Ελλάδας; Ένα νέο κούρεμα; Μια νέα βοήθεια;

Ενώ σχεδόν το σύνολο των πολιτικών συναινούν με ανακούφιση στην πολιτική λύση και στην με το ζόρι διάσωση της Ελληνικής Οικονομίας – χωρίς να εγκαταλειφθεί η θέση του «βίαιου εξευρωπαϊσμού» της -  η διάσταση που παρατηρήθηκε παλαιότερα ανάμεσα στην οικονομική και την πολιτική εξουσία δείχνει να μεγαλώνει ή να παγιώνεται: μέρος της γερμανικής αγοράς και όχι μόνο μοιάζει να μην έχει διάθεση να ακολουθήσει τους πολιτικούς σε αυτό το παιχνίδι τους και αυτό θα το δείχνουν με κάθε τρόπο και με ανάλογη ένταση στην κυρία Μέρκελ και τους συμμάχους της εντός και εκτός Γερμανίας. Γι’ αυτό θα υπενθυμίζουν συνεχώς την εξαπάτηση της βουλής όταν χρειάστηκε να «περάσει» την προηγούμενη δόση και θα προσχωρούν σε έμπρακτες διαφοροποιήσεις και πιέσεις. Σαν την πρόσφατη άρνησης πώλησης αντικαρκινικών φαρμάκων.

Το έργο δεν θα τελειώσει σύντομα και αν μη τι άλλο, θα κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον τω θεατών. Το κακό είναι ότι εμείς παίζουμε στο έργο. Το ρόλο του θύματος. Βέβαια, το θύμα δεν είναι πάντα αθώο…