Στο παρά ένα

Mikalojus Konstantinas Čiurlionis- 

Creation of the World III - 1906

Να ‘μαστε λοιπόν, στο παρά ένα, την παραμονή μιας διαδικασίας που όλοι γνωρίζουμε αλλά συμβαίνει σπάνια. Μιας διαδικασίας την οποία πολλοί μισούν επειδή δεν αισθάνονται άνετα όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με διλήμματα και άλλοι επειδή φοβούνται τις συνέπειες του αποτελέσματος.

Στη διάρκεια της σύντομης περιόδου από την αναγγελία ως σήμερα, τέρατα και σκοτεινές καταστροφές  αναζητήθηκαν  στους εφιάλτες μας και μας επιδείχθηκαν ως τρομακτική προοπτική, δρόμοι της κακίας που δεν πρέπει να ακολουθήσουμε, μοιραίες επιλογές ανευθυνότητας έναντι μιας επιλογής η οποία μπορεί να είναι δύσκολη αλλά στο ύψος των ανθρώπων και της ψυχής τους. Και οι δυο πλευρές χρησιμοποίησαν την ίδια πρακτική με διαφορετικά λόγια ή διαφορετική ένταση.

Πόση αλήθεια κρύβεται πίσω από όσα ακούσαμε; Υπάρχει «λογική επιλογή»; Ποιες θα είναι οι πραγματικές συνέπειες της μιας ή της άλλης απόφασης;

Είμαι καλοπροαίρετος άνθρωπος και δεν έχω κανένα λόγο να μην πιστέψω την κυβέρνηση όταν λέει ότι το ερώτημα είναι σαφές, ότι δεν κρύβει τίποτα άλλο πίσω του και ότι η μόνη επιθυμία της είναι να στηριχτεί πάνω στη δύναμη ενός όχι και να διαπραγματευτεί από καλύτερη θέση μια νέα συμφωνία, έναν «έντιμο συμβιβασμό» με τους θεσμούς, την τρόικα, τους δανειστές - χρησιμοποιήστε όποιο όνομα θέλετε.

Τι σημαίνει «έντιμος συμβιβασμός»; Σημαίνει ότι γίνεται αποδεκτό το χρέος και οτιδήποτε προκύπτει ως συνέπεια των συμφωνιών που συνήφθησαν και ζητείται να συνομολογηθεί ένας τρόπος η χώρα μας να ορθοποδήσει. Δεδομένης της κατάστασης και των συσχετισμών στο στρατόπεδο των δανειστών, ο τρόπος της βοήθειας είναι περίπου γνωστός και, ελλείψη άλλης επιλογής, αποδεκτός από την ελληνική πλευρά και περιλαμβάνει δανεισμό με αυστηρούς δημοσιονομικούς και πολιτικούς όρους ενώ δεν αποκλείει μείωση του ύψους του χρέους είτε τώρα είτε στο μέλλον και κάτω από προϋποθέσεις.

Αυτό που η παρούσα κυβέρνηση θέλει να διαπραγματευτεί - κατά τα λεγόμενά της - είναι το μείγμα των μέτρων να επιτρέπει ανάσες ανάκαμψης της οικονομίας από την πρώτη μέρα, να μη στηρίζεται δηλαδή αποκλειστικά στη λιτότητα αλλά να δίνει βαρύτητα και στην κατανάλωση και να μεταφερθεί το κυριότερο βάρος της εξεύρεσης ή της  εξοικονόμησης πόρων, είτε για στήριξη του καταρρέοντος ασφαλιστικού συστήματος είτε για ενίσχυση των κρατικών εσόδων, στις πλάτες των α) εργοδοτών και όχι των ασφαλισμένων και β) στις τσέπες των εχόντων και των επιχειρήσεων. Να πούμε εδώ ότι κανένα μείγμα πολιτικής δεν λύνει μαγικά ένα δύσκολο και πολυπαραγοντικό πρόβλημα όπως το ελληνικό.

Μπορεί λοιπόν η παρούσα κυβέρνηση να διαπραγματευτεί αυτό το καλύτερο μείγμα πολιτικών;

Η κυβέρνηση απώλεσε σχεδόν στο σύνολό του το διαπραγματευτικό δυναμικό που είχε συσσωρεύσει προ των εκλογών και τον πρώτο καιρό της διακυβέρνησής της και απώλεσε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει πειστικά το χαρτί του ΟΧΙ από τη στιγμή που αναγκάσθηκε να ομολογήσει ακριβώς αυτή τη χρησιμότητά του. Μοιάζει πλέον περισσότερο πιθανό να βρεθεί αντιμέτωπη με αμετακίνητους στις θέσεις τους διαπραγματευτές οι οποίοι θα εκμεταλλευτούν τις τραγικές αδυναμίες της οικονομίας και το γεγονός ότι η κυβέρνηση, με πρακτικά άδεια ταμεία, βρίσκεται στριμωγμένη στα σκοινιά. Το περισσότερο πιθανό λοιπόν να συμβεί είναι να οδηγηθούμε στο βασικό σχέδιο συμφωνίας και να αποδεχτούμε - το έχουμε ανάγκη - ότι μας δοθεί, ελπίζοντας στο μέλλον να το βελτιώσουμε.

Σε περίπτωση που επικρατήσει το ΝΑΙ, οι αλλαγές αναφορικά με τη νέα συμφωνία δεν θα είναι σημαντικά διαφορετικές, ούτε καν χρονικά, αλλά θα επιτρέψει σε οποιαδήποτε κυβέρνηση να εφαρμόσει γρήγορα τις όποιες (σκληρές) πολιτικές ώστε το ίδιο γρήγορα να βρεθούμε κοντά στην πολυπόθητη έξοδο από τη δίνη της κρίσης. Η επικράτηση του ΝΑΙ, θα πυροδοτήσει εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις και θα διαφοροποιήσει το παρόν πολιτικό σκηνικό.

Τι θα συμβεί όμως αν η κυβέρνηση ψεύδεται; Ποιες θα είναι οι εξελίξεις σε περίπτωση που στα σχέδιά της είναι τώρα (ή ήταν εξ αρχής) η έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη; Είναι ένα τέτοιο σενάριο απίθανο; Δυστυχώς, η δηλωμένη υποστήριξη της επιστροφής σε καθεστώς εθνικού νομίσματος και μάλιστα με τη μέθοδο του ολοκαυτώματος, σε άσχετο και εξωκυβερνητικό χρόνο από πληθώρα στελεχών της σημερινής κυβέρνησης, οδηγεί κάθε παρατηρητή ή αναλυτή να μην αποκλείει με βεβαιότητα μια τέτοια προοπτική. Με δεδομένη λοιπόν, και σωρευμένη την αντιπαλότητα σε βαθμό εχθρότητας των δανειστών απέναντί της, η συντεταγμένη έξοδος πρέπει να αποκλείεται. Μια άτακτη όμως έξοδος θα κάνει τη σημερινή κατάσταση στο εσωτερικό της χώρας να μοιάζει παράδεισος και η θυσία τουλάχιστον μιας γενιάς στο όνομα ενός αμφίβολου καλύτερου μέλλοντος, δεδομένη. Δεν θα χρησιμοποιήσω τέρατα να περιγράψω το αύριο μιας τέτοιας απόφασης αλλά κανείς εχέφρων δεν θα επέλεγε εκούσια να το ζήσει. Πρόκειται για εφιάλτη που δεν αξίζει ούτε σ’ εμάς ούτε στα παιδιά μας.