Το PSI, η ανάπτυξη και ο Τυχερός Αντώνης

Αν όλα εξελιχθούν ομαλά από εδώ και στο εξής, θα έχουμε εκλογές τέλος Απρίλη ή αρχές Μάη και ο Αντώνης Σαμαράς θα έχει την ευκαιρία να πάρει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Οι δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει είναι τρεις:

1.       Να επιχειρήσει να σχηματίσει μονοκομματική κυβέρνηση, με την κοινοβουλευτική στήριξη του ΠΑΣΟΚ και άλλων κομμάτων, χωρίς να αποκλείω εντελώς την περίπτωση αυτοδυναμίας, η οποία θα διευκόλυνε τα πράγματα και γι’ αυτόν και για το ΠΑΣΟΚ.

2.       Να ζητήσει, και να λάβει, στήριξη από το ΠΑΣΟΚ και ίσως και άλλες κοινοβουλευτικές δυνάμεις ώστε να σχηματιστεί μια κυβέρνηση πολυκομματική με τον ίδιο επικεφαλής και με αναλογική συμμετοχή των άλλων κομμάτων σε αυτή.

3.       Να έλθει σε συνεννόηση με κόμματα ώστε με ευρεία κοινοβουλευτική στήριξη, να αναλάβει μια ολιγομελής κυβέρνηση τεχνοκρατών να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις στο κράτος και τη δικαιοσύνη και να σχεδιάσει την αναπτυξιακή πορεία της χώρας από εδώ και στο εξής.

Αν και το πιο λογικό θα ήταν το 3^ο, το πιο πιθανό να συμβεί ή να επιδιώξει ο Σαμαράς, είναι το σενάριο Νο 1.  Μετά την επιτυχή έκβαση τόσο της διαπραγμάτευσης του δεύτερου πακέτου στήριξης όσο και του PSI αλλά ιδιαίτερα μετά την ψήφιση του 2^ου Μνημονίου ο Σαμαράς νοιώθει, και είναι, τυχερός. Με την πλειοψηφία των εφαρμοστικών νόμων να έχουν ψηφιστεί από την παρούσα βουλή, ο ίδιος και η κυβέρνησή του θα έχουν πολύ μικρότερο φορτίο δύσκολών αποφάσεων κυριότερα όμως, και σ’ αυτό ίσως ποντάρει, θα μπορούν να χειριστούν το ζήτημα της ανάπτυξης. Γνωρίζει ότι δεν θα είναι μια εύκολη δουλειά αλλά σίγουρα δεν είναι καταστροφική για πολιτικές καριέρες, όπως ήταν αυτή που ανέλαβε ο κ. Παπανδρέου και η κυβέρνησή του το 2009. Γνωρίζει επίσης ο κ. Σαμαράς ότι θα αναγκαστεί να συγκρουστεί με μερίδα στελεχών του όταν - παράλληλα με τις διαρθρωτικές αλλαγές στο δημόσιο, τη δικαιοσύνη και τα εργατικά – χρειαστεί να προσφύγει σε λύσεις ή πρακτικές για τις οποίες θα κατηγορηθεί εκ των έσω ότι εκχωρεί μέρος της κυριαρχίας του. Γνωρίζει όμως ότι αυτή θα είναι ίσως η μοναδική του ευκαιρία να χρισθεί πρωθυπουργός και δεν πιστεύω ότι είναι διατεθειμένος να τη χάσει.

Τι θα αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές και που στην ουσία θα αναλάβει τις τύχες της χώρας το δεύτερο εξάμηνο του 2012;  Αν το πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας εφαρμοσθεί σωστά και αν οι μεταρρυθμίσεις που ολοκληρώνονται ή δρομολογούνται, λειτουργήσουν, ελπίζει ότι δεν θα χρειασθούν ιδιαίτερα επώδυνα πρόσθετα μέτρα μέχρι το 2014. Όλα τα παραπάνω, με την προϋπόθεση ότι η χώρα θα δρομολογεί ταυτόχρονα πρωτοβουλίες ώστε να παράξει ικανό προϊόν το οποίο από το 2013 θα της δίνει τη δυνατότητα να καλύψει μέρος των υποχρεώσεών της από τους βραχυπρόθεσμους δανεισμούς.

Οι περισσότεροι από τους τεχνοκράτες οικονομικούς αναλυτές σε όλο τον κόσμο δεν δίνουν καμιά πιθανότητα επιτυχίας στην Ελλάδα για έναν και μόνο λόγο: δεν έχουν εμπιστοσύνη στην ικανότητα της χώρας να καταφέρει τόσα πολλά σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και στο πολιτικό σύστημα ότι θα υπερβεί εαυτόν και  θα οδηγήσει τη χώρα σε αναπτυξιακή πορεία. Το αν έχουν άδικο, θα φανεί το επόμενο χρονικό διάστημα. Το τι θα πρέπει όμως να γίνει πρέπει να αποφασισθεί τώρα.

Οι αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, η μείωση της γραφειοκρατίας, η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, το σταθερό και αξιοκρατικό φορολογικό σύστημα με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα δρομολογηθούν όπως προβλέπεται από το μνημόνιο 2.  Οι αλλαγές στα εργασιακά επίσης, καθώς και μερικές προς τη σωστή κατεύθυνση μεταρρυθμίσεις στο χώρο της δικαιοσύνης. Επιπρόσθετα, η όποια κυβέρνηση αναλάβει τις τύχες της χώρας υποχρεούται να αποκαταστήσει ένα κλίμα σταθερότητας, νομιμότητας, ηρεμίας και ασφάλειας, πράγματα που έχουν λείψει τον τελευταίο χρόνο και που, ως εικόνα, δυσφημούν τη χώρα και αποτρέπουν μερίδα επενδυτών. Κανείς, για παράδειγμα, δεν θα ήθελε να δει στην πόρτα τα επιχείρησής του καμιά δεκαριά στελέχη πολιτικού κόμματος να εμποδίζουν την διακίνηση εμπορευμάτων απλά και μόνο επειδή η εταιρεία ή η χώρα προέλευσής της είναι στόχος.

Αν όλα τα παραπάνω γίνουν πράξη, απομένουν μια σειρά αποφάσεων, νομοθετημάτων πρωτοβουλιών οι οποίες θα ευνοήσουν την ανάπτυξη. Ανάμεσα σε αυτές, θα μπορούσε να είναι η δημιουργία δύο ή τριών ζωνών με ειδικό φορολογικό καθεστώς σε περιοχές οι οποίες θα πρέπει να επιλεγούν με προσοχή και οι οποίες θα είναι πανέτοιμες να δεχτούν επενδύσεις και η δημιουργία – ή  μετατροπή κάποιας υπάρχουσας σε – επενδυτικής και αναπτυξιακής  τράπεζας η οποία θα αναλάβει αυτό το έργο και μόνο.

 Ανάπτυξη χωρίς σχέδιο και λεφτά χωρίς δεσμεύσεις η Ελλάδα δεν πρόκειται να δει. Το κούρεμα σαν γεγονός, άσχετα με τα τεράστια οφέλη του προς την ελληνική κοινωνία, ήταν και μια μορφή κακής δημοσιότητας: κάποιοι έχασαν τεράστια ποσά, επενδύοντας στην Ελλάδα αι αυτό πρέπει όλοι να το έχουν υπόψη τους σε κάθε τους σχέδιο, ανάλυση ή απόφαση. Επομένως οποιαδήποτε πρόσκληση για επενδύσεις στην Ελλάδα πρέπει να είναι σοβαρή, τεκμηριωμένη, σχεδιασμένη σε βάθος και σε κάθε της λεπτομέρεια. Ένα τέτοιο έργο, του σχεδιασμού δηλαδή της ανάπτυξης, δεν μπορεί και δεν πρέπει να το διεκπεραιώσει κανένας κομματικός μηχανισμός και καμιά δημόσια υπηρεσία.  Ένα τέτοιο έργο πρέπει να ανατεθεί σε κάποια κάποιο εταιρικό σχήμα στο οποίο θα συμμετέχουν ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις συμβούλων ανάπτυξης και  χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί. Αυτό το σχήμα θα πρέπει εντός εξαμήνου να καταθέσει τις προτάσεις του, οι οποίες θα υιοθετηθούν από τν ελληνική κυβέρνηση, το κοινοβούλιο και θα γίνουν στο τέλος το Εθνικό Αναπτυξιακό Σχέδιο. Με βάση ένα τέτοιο, σχεδιασμένο στη λεπτομέρεια, σοβαρό, ρεαλιστικό, με υλοποιήσιμους στόχους και με δεδομένες όλες τις υπόλοιπες αλλαγές, η Ελλάδα θα μπορέσει να προσκαλέσει επενδυτές.

Προσωπικά είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η συντριπτική πλειοψηφία από τα παραπάνω θα γίνουν πράξη άσχετα με το ποιο κόμμα θα είναι στην κυβέρνηση, και – παρά τα περί του αντιθέτου αναμενόμενα από πολλούς – άσχετα με τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο - γιατί απλά πρέπει.