Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2010

Η Βαβυλωνία της οικολογίας


Δεν είναι ασυνήθιστο φαινόμενο η «κακοποίηση» της γλώσσας ούτε αμιγώς ελληνικό φαινόμενο. Οι αιτίες του είναι πολλές και όχι πάντα προφανείς. Η εγχώρια κακοποίηση, μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στην επί δεκαετίες χρήση διαφορετικής γλώσσας στα επίσημα γραφτά από την καθομιλουμένη.
Επειδή η γλώσσα είναι συνυφασμένη με την επικοινωνία κι επειδή στον χώρο της οικολογίας και του περιβάλλοντος τα αυτιά μας ακούνε πολλά, ας βάλουμε κάποια πράγματα σε τάξη για να συνεννοούμαστε.
Ας δούμε λοιπόν μια σειρά λέξεων και τι αυτές σημαίνουν:
Οικολογία: Η Οικολογία αποτελεί κλάδο των Φυσικών Επιστημών. Είναι η μελέτη του μεγέθους και της διάδοσης των πληθυσμών των ζώντων οργανισμών, καθώς και του τρόπου με τον οποίο οι ιδιότητες αυτές επηρεάζονται από την αλληλεπίδραση μεταξύ των οργανισμών και του περιβάλλοντός τους. Για παράδειγμα, η οικολογία μελετά πως εδραιώνεται, αυξάνεται και διαδίδεται μια αποικία μελισσών σ’ ένα δάσος κωνοφόρων της Νότιας Πίνδου. Η εδραίωσή, ανάπτυξη και διάδοση της αποικίας επηρεάζεται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος και από τους άλλους πληθυσμούς οργανισμών της περιοχής. Ταυτόχρονα όμως, η αποικία η ίδια επιδρά πάνω σε και επηρεάζει με τη σειρά της τόσο τους άλλους πληθυσμούς όσο και το περιβάλλον.
Περιβάλλον: Το περιβάλλον ενός οργανισμού περιλαμβάνει τόσο τις φυσικές ιδιότητες, όπως το κλίμα και η γεωλογία, όσο και τους υπόλοιπους οργανισμούς που μοιράζονται τον ίδιο χώρο. Σε μια ευρύτερη θεώρηση, στο περιβάλλον περιλαμβάνονται όλες οι συνθήκες μέσα στις οποίες ζει και αναπτύσσεται ένας οργανισμός. Έτσι, για τις κοινωνίες των ανθρώπων, περιβάλλον είναι και η οικονομία και ο πολιτισμός, εφόσον μπορούν να επηρεάσουν δραστικά το μέγεθος και την διάδοση μιας κοινωνίας σ’ έναν χώρο.
Αυτά σε ότι αφορά την οικολογία και το περιβάλλον ως έννοιες και επιστήμες. Στην καθημερινότητα τώρα και στην πολιτική οι έννοιες αυτές προσαρμόζονται ανάλογα χωρίς όμως να διαφοροποιούνται δραστικά ως προς τη σημασία τους. Έτσι ένας «οικολόγος» με την κοινωνική σημασία της λέξης, ενδιαφέρεται ώστε οι συνθήκες του περιβάλλοντος να είναι τέτοιες ώστε να μην επηρεάζεται αρνητικά η εδραίωση, η αύξηση και η διάδοση των πληθυσμών των οργανισμών σε αυτό. Επειδή αυτός που μπορεί να επηρεάσει το περιβάλλον σε μεγάλη κλίμακα είναι ο άνθρωπος με τις δραστηριότητές του, ένας οικολόγος προσπαθεί να προωθήσει πολιτικές ή πρακτικές που δεν θα διαταράσσουν σε σημαντικό βαθμό τις συνθήκες του περιβάλλοντος και δεν θα θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των οργανισμών.
Αυτός που ασχολείται με την ανάλυση και διερεύνηση των συνθηκών στο περιβάλλον και αναζητά τους καλύτερους τρόπους ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιδράσεις από τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτό, ονομάζεται περιβαλλοντολόγος. Η συχνά χρησιμοποιούμενη λέξη περιβαντολόγος δεν είναι σωστή ούτε έχει νόημα.
Οτιδήποτε έχει σχέση με το περιβάλλον ή αναφέρεται σε αυτό, χαρακτηρίζεται με τα επίθετα περιβαλλοντικός, περιβαλλοντική περιβαλλοντικό. Δεν είναι σωστά ούτε έχουν νόημα τα επίθετα περιβαλλοντολογικός – η – ο . Διάβασα πρόσφατα σε ανακοίνωση περιβαλλοντικού συλλόγου για ανάγκη διαμόρφωσης περιβαλλοντολογικής συνείδησης, αντί του σωστού περιβαλλοντικής ή καλύτερα φιλοπεριβαλλοντική συνείδηση.
Τι όμως επηρεάζει το περιβάλλον και τις συνθήκες του ώστε να διαταράσσονται οι ισορροπίες και οι πληθυσμοί των οργανισμών που ζουν σε αυτό; Μα, οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Για ευκολία, ονομάσαμε ρύπανση κάθε δραστηριότητα η οποία έχει ανεπιθύμητες και αρνητικές για τους οργανισμούς επιπτώσεις. Τι είναι ρύπος όμως; Ένας από τους ορισμούς της λέξης ρύπος, πολύ "στενός" ίσως γιατί δεν συμπεριλαμβάνει την ηχητική, ενεργειακή ή αισθητική ρύπανση, είναι ο παρακάτω:
Ρύπος είναι κάθε ουσία, συνήθως παραπροϊόν ανθρώπινης δραστηριότητας, η οποία έχει ανεπιθύμητες επιπτώσεις στο περιβάλλον
. Κατά συνέπεια, ρύπανση θεωρείται η απελευθέρωση στο περιβάλλον τέτοιων ουσιών, ή κυμάτων, ή ακτινοβολιών και σε τέτοιες ποσότητες ώστε να έχουν ανεπιθύμητες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Καλό θα είναι να τα θυμόμαστε αυτά για να μην παρατηρούνται φαινόμενα σαν αυτό κάποιων τραγικών μορφών των δημοσίων πραγμάτων που στο πρόσφατο παρελθόν δήλωσαν ότι το CO2 δεν είναι ρύπος. Για να γίνει κατανοητό αυτό, αρκεί να πούμε ότι η περίσσεια οξυγόνου στο νερό ενός ποταμού μπορεί να αποβεί μοιραία για πληθυσμούς ψαριών. Το οξυγόνο σε αυτή την περίπτωση είναι ρύπος. Άλλο παράδειγμα είναι το όζον. Το όζον στην επιφάνεια της γης είναι ρύπος και η παρουσία του ανεπιθύμητη. Στα υψηλότερα στρώματα της ατμόσφαιρας όμως, η έλλειψή του ή καταστροφή του στρώματος του όζοντος, μπορεί να κάνει τον πλανήτη ακατοίκητο.
Συχνά αναφέρεται ο όρος μόλυνση ως ταυτόσημος με αυτόν της ρύπανσης και είναι λάθος. Μόλυνση είναι η παρουσία μικροοργανισμών στο περιβάλλον σε τέτοιες ποσότητες που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες στους οργανισμούς.
Αυτά, ώστε να μιλάμε την ίδια γλώσσα και να καταλαβαίνουμε τα ίδια πράγματα όταν χρησιμοποιούμε κάποιες λέξεις…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου