Τίτλοι τέλους για την κεντροαριστερά;

Περάσαμε πάνω από ένα εξάμηνο με θερμές συζητήσεις περί συγκλίσεων και κεντροαριστεράς και μεταρρυθμιστικού χώρου, αν δεν ξέχασα κάποια φράση που χρησιμοποιήθηκε για να χαρακτηρίσει ένα θολό, ως προς το περίγραμμά του, πολιτικό χώρο. Υπερεκθέσαμε, και προφανώς κάψαμε, έννοιες όπως «πολιτικό υποκείμενο», «αφήγηση», «σύγκλιση», «ενότητα», «ενιαίος χώρος»  και το ζητούμενο δεν επετεύχθη. Δεν ήλθε καν κοντύτερα. Είναι το ίδιο μακρινό και το ίδιο ζητούμενο όπως τόσους μήνες πριν. Για να μην πω ότι φαντάζει πλέον πιο μακρινό.

Γιατί; Δεν υπάρχει μια απάντηση που να καλύπτει όλες τις πλευρές ενός άλυτου και όχι σαφώς ορισμένου προβλήματος. Πώς να απαντήσεις γιατί δεν λύθηκε όταν δεν ξέρεις καν ποιο ήταν το πρόβλημα; Η πίεση που ασκήθηκε στα θεμέλια του πολιτικού συστήματος σε δεδομένη χρονική στιγμή της εξέλιξης της κρίσης στην Ελλάδα, κινητοποίησε σχεδόν το σύνολο των πραγματιστών και ορθολογιστών που πολλές φορές και κατά περίπτωση στο παρελθόν είτε είχαν εκφραστεί είτε είχαν πράξει υπέρ της μεταρρύθμισης του Ελληνικού κράτους, έτσι ώστε αυτό να αποκτήσει τα χαρακτηριστικά και τη δομή των βόρειων και δυτικών ευρωπαϊκών κρατών. Δίπλα σε αυτούς προστέθηκαν εκείνοι που επιθυμούσαν αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, κάποιοι άλλοι στην δομή και τις σχέσεις στην οικονομία, τρίτοι στην παιδεία και μ’ αυτό τον τρόπο γενικεύθηκε το αίτημα χωρίς να περιγραφεί το πρόβλημα.

Ένα τέτοιο «μέτωπο» δεν μπορεί – φυσικά – να υπάρξει πέρα και έξω από τις συνθήκες που το δημιούργησαν. Υπό την έννοια αυτή θα είχε εκ των πραγμάτων ημερομηνία λήξης.

Ας ανοίξουμε εδώ μια παρένθεση και ας δούμε τις πιθανές μορφές έκφρασης αυτού του «μετώπου». Η πρώτη και αυτή που συζητήθηκε κατά κόρο από την ιδεολογική πρωτοπορία του χώρου, ήταν αυτή της δημιουργίας ενός ενιαίου κομματικού φορέα ο οποίος θα προκαλούσε την εθελούσια διάλυση όλων των υπαρχόντων κομμάτων του χώρου και την ένταξή τους στο υπερκόμμα. Η δεύτερη εκδοχή μιλούσε για την δημιουργία ενός συνασπισμού κομμάτων στο πρότυπο του ΣΥΡΙΖΑ ενώ άλλες έκαναν λόγο για συμμαχία ή και κόμμα «των προθύμων», για επιλεκτικές συμμαχίες ή συνενώσεις ανά δύο ή τρεις και άλλα, ποικίλα και ποικιλόμορφα σενάρια.

Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν – και ήδη έχει κλείσει η παρένθεση - παρέμενε αναπάντητο γιατί ποτέ δεν είχε ίσως διατυπωθεί με σαφήνεια: γιατί να μπει κανείς σε τέτοιο κόπο; Γιατί να το κάνει, αφού από την στιγμή που οι συνθήκες οι οποίες προκάλεσαν την συζήτηση εκλείψουν θα εκλείψει και η ανάγκη αυτού του ενιαίου φορέα; Τώρα, το ίδιο ερώτημα τίθεται επιτακτικά με πολύ ελαφρύτερη αφορμή: η ήρεμη πλέον αποδοχή της άθλιας οικονομικής θέσης των ελλήνων και η ποιοτικά διαφοροποιημένη δρομολόγηση της οργής του λαού, καθησύχασε τα αντανακλαστικά της αυτοσυντήρησης και αύξησε τις φυγόκεντρες τάσεις στο χώρο της «κεντροαριστεράς». Τώρα που ο μπαμπούλας της εκτροπής δεν δείχνει τα δόντια του, ο κάθε κατεργάρης κοιτάζει τον πάγκο του. Τώρα, οι διαφορές, τα χούγια, τα ελαττώματα υπερτονίζονται. Ο έρωτας τελείωσε τόσο ξαφνικά όσο άρχισε. Απλά, δεν το καταλαβαίνουν όλοι αμέσως. Μερικοί χρειάζονται το χρόνο τους να το συνειδητοποιήσουν. Δεν υπάρχει πρόβλημα, κανείς δεν βιάζεται.

Βέβαια, όλη η συζήτηση υπηρέτησε την ιστορία με τον καλύτερο τρόπο. Η διαρκής και πολύμηνη όσμωση, καθώς και αυτή που προηγήθηκε του φλογερού έρωτα που δημιουργήθηκε μέσα στο καλοκαίρι και φούντωσε στο καταχείμωνο, άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια της σε όλες τις πλευρές και αυτό είναι το πολύτιμο κληροδότημά της. Αν δεν δηλητηριαστεί από καυγάδες που φέρνει η καταπιεστική και αφύσικη προσπάθεια να κρατηθεί ζωντανό κάτι που μετά βίας στέκεται στα πόδια του, τότε το κέρδος θα παραμείνει στο ακέραιο κέρδος. Διαφορετικά, θα γίνει μια παρένθεση που όλοι θα θέλουν να ξεχάσουν.