Ο Γόρδιος Δεσμός της Ευρώπης

Για να δούμε λοιπόν, τι έχουμε…

Αν είχαμε μετρητά και τα ρίχναμε στην αγορά δεν θα είχαμε κρίση. Θα κόβαμε χρήμα, οι «αγορές» θα ενθυλάκωναν το 20% πριν ακόμα εκτυπωθεί και το τελευταίο χαρτονόμισμα, σοβαρή ποσότητα θα έφτανε ως τον τελευταίο μικροπωλητή και όλοι θα ήταν ικανοποιημένοι. Θα δημιουργούσαμε βέβαια αυτό που λένε «πληθωρισμό». Πληθωρισμός είναι αυτό το πράγμα που ξημερώνεις με το γάλα να έχει 1 ευρώ κι αν δεν το πιείς, το βράδυ μπορεί να το πουλήσεις 1,20.  Τον πληθωρισμό τον γεννάει κυρίως η γελοία εφεύρεση του καπιταλισμού ότι το χρήμα μπορεί να γεννάει χρήμα χωρίς την παρεμβολή παραγωγής προϊόντων. Ας είναι. Επανερχόμαστε λοιπόν στο αρχικό: κόβουμε χρήμα, καλύπτουμε τα προβλήματα -  προσοχή! δεν τα λύνουμε – και σπρώχνουμε τον καιρό αφήνοντας στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας τα δύσκολα της αντιμετώπισης της κρίσης. Είναι δυνατό να κόψεις χρήμα και ταυτόχρονα να ελέγξεις τα επίπεδα του πληθωρισμού μόνο αν έχεις ένα κέντρο λήψης αποφάσεων που αφορούν τα δημοσιονομικά. Αυτό είναι που λένε «ενιαία διακυβέρνηση». Οι εχθροί της ενιαίας διακυβέρνησης σείουν τη σημαία της εθνικής κυριαρχίας και προβάλουν ως αντίπαλο μοντέλο στην καλύτερη περίπτωση αυτό της πόλης – κράτος και στην χειρότερη το μοντέλο των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ όπου η συνιστώσα Τσίπρας καυγαδίζει με τη συνιστώσα Λαφαζάνης ενώ η συνιστώσα Παπαδημούλης προσπαθεί να κάνει το διαιτητή κι η συνιστώσα Μαρία καθαρίζει φρέσκα φασολάκια στη δροσερήν αυλόπορτα.

Κάποιοι λένε ότι δεν αρκεί η ενιαία διακυβέρνηση και ούτε αυτή πάει πακέτο με την κοπή χρήματος. Αυτοί οι κάποιοι με τη σειρά τους λένε ότι οι απόψεις και οι πρακτικές των «περιστεριών» - έτσι αποκαλούν τους οικονομολόγους που είναι εύκολοι στο κόψιμο χρήματος και στον χαλαρό πληθωρισμό – κρύβουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί ενώ οι δικές τους – «γεράκια» τους αποκαλούν οι άλλοι - λύνουν το πρόβλημα αλλά προϋποθέτουν μια μικρή περίοδο βαθειάς ύφεσης  και μια πολύ μεγάλη περίοδο σκληρής λιτότητας.

Εγώ λέω ότι η όποια λύση δοθεί θα περιέχει κάτι και από τις δύο «σχολές». Θα περιέχει δηλαδή ενιαία διακυβέρνηση – στην οποία συμφωνούν όλοι - αν και δεν έχω ρωτήσει την άποψη του κ. Καζάκη τελευταία – ελεγχόμενη έκδοση τραπεζογραμματίων αλλά και θεσμικές δεσμεύσεις για τα χρέη, τον πληθωρισμό και τη λιτότητα. Τι σημαίνει αυτό το «θεσμικές δεσμεύσεις»;  Κάποιοι λένε ότι πρέπει να μπει στο σύνταγμα του κάθε κράτους η απαγόρευση της συσσώρευσης χρέους. Κατά κάποιο τρόπο δηλαδή μια κυβέρνηση να παρεμποδίζεται να δημιουργεί χρέος για να εξυπηρετήσει μη παραγωγικές ανάγκες. Αυτό δεν ξέρω γιατί κάποιοι το βλέπουν σαν κακό. Οι μόνοι οι οποίοι βλάπτονται σίγουρα είναι οι πολιτικοί παλαιάς κοπής καθώς χάνουν την κύρια πηγή χρηματοδότησης του πελατειακού τους συστήματος: τα κρατικά δάνεια. Όμως κανείς δεν μπορεί να «επιβάλει» συνταγματικές αλλαγές σε κρατικές οντότητες στα πλαίσια μιας χαλαρής ακόμα ένωσης ανεξάρτητων κρατών ούτε μπορεί κανείς να προχωρήσει σε ομοσπονδιακές λύσεις στην Ευρώπη από τη μια μέρα στην άλλη. Μπορεί  συζήτηση να άνοιξε αλλά η κρίση δεν μπορεί να περιμένει τα αποτελέσματα της συζήτησης. Η εύκολη συμβιβαστική λύση είναι η εθελοντική ένταξη μιας διάταξης για τα ελλείμματα στα εθνικά συντάγματα. Η ύπαρξη όμως μιας τέτοιας διάταξης θα δημιουργεί ντεφάκτο μια ομάδα χωρών μέσα στην ευρωζώνη η οποία θα μπορεί να κινηθεί με διαφορετική ταχύτητα από τις άλλες. Από τη στιγμή και μόνο που υπάρχει μια τέτοια ομάδα, θα αρχίσει να λειτουργεί σαν τέτοια και θα δημιουργεί τετελεσμένα. Επειδή εκ των πραγμάτων, μια τέτοια ομάδα θα μπορεί ευκολότερα να αντιμετωπίσει καπιταλιστικές επιθέσεις, θα γίνεται θελκτική η εικόνα της και για τις υπόλοιπες που επίσης θα επιδιώξουν την ένταξη ανάλογων διατάξεων στο Σύνταγμα που οδηγούν και σε αναγκαστικές αλλαγές στον οικονομικό τους σχεδιασμό.

Συνοψίζοντας, η ενιαία δημοσιονομική διακυβέρνηση θα πρέπει να θεωρείται ως δεδομένη όπως ως δεδομένη θα πρέπει να θεωρείται αργά η γρήγορα η θέσπιση σε συνταγματικό επίπεδο δημοσιονομικών κανόνων που θα αποτρέπουν τη δημιουργία ελλειμμάτων.  Αυτό το οποίο είναι αντικείμενο διαπραγματεύσεων αυτή τη στιγμή είναι η μορφή που θα έχει η ενιαία διακυβέρνηση. Αν δηλαδή αυτή θα ασκείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θα ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – με ταυτόχρονη ενίσχυση του ρόλου και των δύο ή θα βρεθεί ένα μικτό σύστημα το οποίο θα δίνει αρμοδιότητες και σε κάποιο διευθυντήριο.

Η συζήτηση είναι ανοικτή, προβλέπεται ενδιαφέρουσα και δεν θα τελειώσει σύντομα. Πάντως, I Love Europe