Απέτυχε η κυβέρνηση Παπανδρέου;

Μετά από λίγο περισσότερο από δύο χρόνια στην εξουσία και δύο ανασχηματισμούς, ο Γιώργος Παπανδρέου αναγκάστηκε σε παραίτηση παραδίδοντας την εξουσία με μια πρωτόγνωρη διαδικασία. Τις τελευταίες ημέρες γράφτηκαν χιλιόμετρα κειμένου σε μ ια προσπάθεια να δειχτεί το μέγεθος της αποτυχίας των κυβερνήσεων Παπανδρέου. Πόσο όμως είναι έτσι τα πράγματα; Απέτυχαν οι κυβερνήσεις Παπανδρέου; Δεν υπάρχει μονοσήμαντη απάντηση σε αυτό και η ιστορική ζυγαριά δεν απέχει ικανή απόσταση ώστε να μπορέσει να καταγράψει αποτέλεσμα. Παρ’ όλα αυτά, κάποια πράγματα μπορούν να ειπωθούν.

Αν εξαιρέσουμε την πρώτη κυβέρνηση, καμιά από τα επόμενες δεν είχαν την σφραγίδα είχαν όμως τα χαρακτηριστικά «Παπανδρέου».  Η σφραγίδα εκφράστηκε με τα πρόσωπα που επέλεξε ο κ. Γ. Παπανδρέου (Γερουλάνος, Δρούτσας, Μπιρμπίλη κ.ά) ενώ τα χαρακτηριστικά, με την προσπάθεια του τότε πρωθυπουργού να τηρήσει τις εσωκομματικές ισορροπίες επιλέγοντας πρόσωπα από όλες τις τάσεις, ρεύματα, παρέες του – ούτως ή άλλως πολυσυλλεκτικού – ΠΑΣΟΚ.  Η αλήθεια είναι ότι στα δύο αυτά χρόνια παρήχθη σημαντικό έργο συγκριτικά με αντίστοιχα χρονικά διαστήματα άλλων κυβερνήσεων. Το κακό για τον κύριο Παπανδρέου είναι ότι η σύγκριση δεν γίνεται στη βάση του τι έκαναν άλλοι αλλά στο τι έπρεπε ο ίδιος να έχει κάνει και, δυστυχώς, δεν έκανε. Δυστυχώς για τη χώρα.  

Επί δύο χρόνια παρέμειναν στην κυβέρνηση πρόσωπα που δεν είχαν ποτέ αποφασίσει ποια πολιτική πρέπει να ακολουθήσουν και ενέπλεκαν τη χώρα σε περιπέτειες με παλινωδίες, απραξίες, αστοχίες. Πρόσωπα φαιδρά, παράταιρα, καρικατούρες πολιτικών. Ψάρια που περπατούσαν με καμάρι και ύφος στην ξηρά, πραγματικά ζωντανά απολιθώματα. Ο πρωθυπουργός έμοιαζε τραγικά απών ή να μην είναι σε θέση να αντιληφθεί την πραγματικότητα. Ειδικά μετά την 21^η Ιουνίου με ελάχιστες εξαιρέσεις οι υπουργοί μάλλον είχαν μεταναστεύσει ομαδικά αφήνοντας τη χώρα ακυβέρνητη και ανοίγοντας ένα καινούριο κεφάλαιο στο μεγάλο βιβλίο με τον τίτλο «Αναξιοπιστία» που ακολουθεί το ελληνικό κράτος τα τελευταία χρόνια. Ακριβώς αυτή η τελευταία πρακτική άνοιξε το δρόμο στα γεγονότα που οδήγησαν στις σημερινές εξελίξεις. Κι όμως, το έργο της κυβέρνησης παρέμενε σημαντικό συγκρινόμενο πάντα με το – ούτως ή άλλως αμαρτωλό – παρελθόν.

Τον τελευταίο καιρό, εμφανίστηκε ένα παπανδρεϊκό χαρακτηριστικό στον πρωθυπουργό που έμοιαζε μέχρι τότε να μην το έχει:  άρχισε να συγκεντρώνει γύρω του και να συνεργάζεται με τους εντελώς λάθος ανθρώπους. Η εμμονή του στην ανάδειξη του κ. Ρέππα ως προνομιακού του συνομιλητή είναι ένα τρανταχτό παράδειγμα. Άρχισε ταυτόχρονα  να απομακρύνει από δίπλα του άξιους ανθρώπους για τους οποίους υπήρχε η υποψία ότι θα μπορούσαν στο μέλλον να αποκτήσουν δύναμη ικανή ώστε να τον αμφισβητήσουν. Όλα τα παραπάνω είναι σημάδια φθοράς.

Άποψή μου είναι ότι η απόφαση του πρωθυπουργού για διεξαγωγή δημοψηφίσματος δεν ήταν λάθος. Ο τρόπος όμως που χειρίστηκε ένα τέτοιο θέμα δεν είχε ούτε ίχνος από την τεράστια διπλωματική του εμπειρία στο υπουργείο εξωτερικών ενώ έχει όλα τα χαρακτηριστικά των βυζαντινισμών και της ίντριγκας του κομματικού ΠΑΣΟΚ. Το γεγονός αυτό δεν μπορεί να σταθεί λογικά, δεν ταιριάζει στον ορθολογισμό μου και γι’ αυτό δεν το εξηγώ αν και έχω μια σειρά από θεωρίες. Σημασία έχει ότι από εκείνο το σημείο και μετά, ο Γεώργιος Α. Παπανδρέου δεν έχασε απλά την μπάλα – κατά την έκφραση – έμοιαζε να είναι εκτός γηπέδου. Όλοι οι χειρισμοί του ήταν παιδαριώδεις.

Σήμερα, μετά από μια δύσκολη διαδικασία και μετά από μια διετία δράσεων αλλά και παλινωδιών, κινήσεων αλλά και εκνευριστικής απραξίας βρισκόμαστε πολύ κοντά σε μιαν άτακτη χρεωκοπία. Σήμερα, εκλήθη ένας άνθρωπος που στο παρελθόν, μαζί με μια σειρά άλλων, επέτυχε την αποφυγή της χρεωκοπίας. Έχει ελάχιστο χρόνο μπροστά του και περιορισμένες δυνατότητες δράσης. Ελπίζουμε όμως ότι θα παραδώσει στην επόμενη κυβέρνηση μια χώρα που θα αναπνέει , έστω και ε μάσκα. Ας τον βοηθήσουμε όλοι.