Πετ-κοκ. Σύντομα κοντά σας με νέα επεισόδια

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 1ο

Τι είναι το πετ κοκ;

Από το αρχείο του παρόντος blog

Το πετ κοκ ή pet coke (συντομογραφία του petroleum coke) είναι παραπροϊόν της διύλισης του πετρελαίου. Έχει υψηλή θερμογόνο δύναμη, και γι' αυτόν τον λόγο χρησιμοποιήθηκε ως καύσιμο. Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε θείο και μετά τις εκτεταμένες καταστροφές που προκλήθηκαν στα δάση της βόρειας Ευρώπης εξ αιτίας του φαινομένου της όξινης βροχής, η χρήση του έχει περιοριστεί στο ελάχιστο.

Πέρα από τις υψηλές εκπομπές διοξειδίου του θείου, κατά την καύση του εκλύονται μονοξείδιο και διοξείδιο του άνθρακα, πολυαρωματικοί υδρογονάνθρακες, βαρέα μέταλλα (βανάδιο και νικέλιο), τέφρα, αναπνεύσιμα μικροσωματίδια κ.ά. Το πετ κοκ χρησιμοποιείται ως καύσιμο από τις τσιμεντοβιομηχανίες και τα ασβεστοκάμινα καθώς θεωρείται ότι το θείο αντιδρά με τον ασβέστη και δεσμεύεται το παραγόμενο διοξείδιο του θείου.

Σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίες είχαν αποθέματα πετ κοκ επετράπη η χρήση του ως καυσίμου μετά από επεξεργασία αποθείωσης ώστε να μειωθούν στο ελάχιστο οι εκπομπές διοξειδίου του θείου (κάτι αντίστοιχο με αυτό που ισχύει με το μαζούτ χαμηλού θείου).

Στην Μεγάλη Βρετανία, πρόσφατα, εγκρίθηκε πιλοτικό πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο αποθειωμένο πετ-κοκ θα χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο σε ποσοστό 5% σε μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι περιβαλλοντικοί όροι προκειμένου να εγκριθεί το πιλοτικό πρόγραμμα ήταν αυστηρότατοι και προβλέπουν καθημερινές μετρήσεις εκπομπών αερίων, μικροσωματιδίων και βαρέων μετάλλων σε διάφορα σημεία σε απόσταση μέχρι και 25 χιλιόμετρα από την μονάδα. Επίσης προβλέπεται η εγκατάσταση ειδικών φίλτρων τόσο στην καμινάδα της μονάδας όσο και στους -υπόγειους - χώρους αποθήκευσης και λειοτρίβησης του πετ κοκ. Μετρήσεις θα γίνονται καθημερίνα και σε τρία σημεία σε διαφορετικές φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας. Οι μετρήσεις δημοσιεύονται καθημερινά στον τύπο και στο internet.

Είναι άξιο να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με την Ελληνική νομοθεσία, το πετ κοκ δεν θεωρείται καύσιμο και δεν φορολογείται ως τέτοιο, με αποτέλεσμα η τιμή αγοράς του να είναι εξωφρενικά χαμηλή

Τι συμβαίνει στη Λάρισα;

Στα τέλη της δεκαετίας του '90, γνωστή βιομηχανία παραγωγής τούβλων και κεραμιδιών της περιοχής, εκμεταλλευόμενη την άγνοια των υπηρεσιών, εισάγει από την Αλβανία πετ κοκ με σκοπό να το χρησιμοποιήσει ως πρόσμιξη στο χώμα με το οποίο παρήγαγε τα προϊόντα της με στόχο την κατασκευή καλύτερων ποιοτικά προϊόντων. Πιθανότατα άμεσα, αρχίζει να το χρησιμοποιεί ως καύσιμο μειώνοντας κατακόρυφα το κόστος παραγωγής και αυξάνοντας αντίστοιχα τα κέρδη της.

Σε έλεγχο του ΣΔΟΕ, γίνεται αντιληπτή η απάτη και, το 2003, κατατίθεται έκθεση σύμφωνα με την οποία το ύψος των απολεσθέντων εσόδων του δημοσίου ανέρχεται σε ποσό μεγαλύτερο των 300.000 Ευρώ. Παράλληλα, εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι λειτουργίας της μονάδας, σύμφωνα με τους οποίους δινόταν περιθώριο μερικών ετών στην εταιρεία να περάσει από τη χρήση μαζούτ στο φυσικό αέριο.

Η εταιρεία, δύο φορές υποβάλει αίτημα καύσης πετ κοκ στο ΥΠΕΧΩΔΕ (το 2002 και το 2003). Και τις δύο φορές η απάντηση του Υπουργείου είναι αρνητική. Ανάμεσα στα άλλα, το αιτιολογικό της απόρριψης αναφέρεται στον εξαιρετικά ρυπογόνο χαρακτήρα του πετ κοκ. Μετά τις εκλογές του 2004, η εταιρεία επανέρχεται για τρίτη φορά και - θαύμα! - η ίδια υπηρεσία, ο ίδιος υπάλληλος, αυτή τη φορά εγκρίνει την καύση πετ κοκ πιλοτικά για ένα χρόνο, τροποποιώντας την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Την απόφαση συνυπογράφουν ο Λαρισαίος Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Σουφλιάς και ο Καρδιτσιώτης Υπουργός Ανάπτυξης Σιούφας. Την απόφαση καταδικάζει ο Νομάρχης Λάρισας (εκλεγμένος με τη ΝΔ) και σύσσωμο το νομαρχιακό συμβούλιο, το ΤΕΕ (παράρτημα δυτικής θεσσαλίας), ο Ιατρικός Σύλλογος όλα τα επιμελητήρια και σχεδόν όλοι οι βουλευτές του Νομού, αλλά το αυτί του κ. Σουφλιά δεν ιδρώνει.

Στις αρχές του 2005, το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος σε έλεγχό του διαπιστώνει ότι από τους 42 περιβαλλοντικούς όρους που της τέθηκαν, η εταιρεία δεν τηρεί 15, ενώ για άλλους 8, το σώμα δεν μπόρεσε να βγάλει συμπέρασμα λέγοντας ότι τηρούνται «κατά δήλωση της εταιρείας» (!!!!). Μετά το τέλος του πιλοτικού προγράμματος, η εταιρεία συνεχίζει να καίει πετ κοκ τουλάχιστον για τρεις μήνες. Στις αρχές του 2007, με νέα Κοινή Υπουργική Απόφαση των ίδιων Υπουργών δίνεται πενταετής άδεια καύσης πετ κοκ, καθώς, σύμφωνα με το σκεπτικό τους «δεν επιβαρύνθηκε το περιβάλλον από την καύση του» (!!!!!!!!!).

Ένα μήνα μετά, μόλις 2 μέρες πριν, έφτασε στη Νομαρχία Λάρισας δεύτερη απόφαση καύσης πετ κοκ και από άλλο κεραμοποιείο της περιοχής.

Και έπεται συνέχεια. Μάθαμε ότι και το τρίτο κεραμοποιείο έχει υποβάλει παρόμοιο αίτημα το οποίο οσονούπω θα ικανοποιηθεί.

Να σημειωθεί εδώ ότι τα δύο κεραμοποιεία απέχουν από τον οικιστικό ιστό της πόλης της Λάρισας, το μεν πρώτο 2.500 μέτρα το δε δεύτερο 1.800 μέτρα.

Αν κάποιος θεωρεί ότι το πετ κοκ είναι πρόβλημα της Λάρισας μόνο, ας ξέρει ότι στην Ελλάδα λειτουργούν πάνω από 40 εργοστάσια κεραμοποιείας και ότι ήδη 16 από αυτά έχουν υποβάλει ανάλογα αιτήματα...

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 2ο

Από το site των Πολιτών σε Δράση

" Εδώ και περισσότερο από ένα μήνα, και το δεύτερο κεραμοποιείο που λειτουργεί στις παρυφές της πόλης χρησιμοποιεί pet-coke ως καύσιμο. Οι φορείς του Νομού είχαν προειδοποιήσει πριν από τρία χρόνια ότι με την έκδοση της άδειας καύσης pet-coke, το υπουργείο άνοιγε τους ασκούς του Αιόλου. Σήμερα δικαιωνόμαστε με τον χειρότερο τρόπο. Είμαστε όμως ακόμα στην αρχή. Μπορεί αυτή τη στιγμή να λειτουργούν τουλάχιστον δώδεκα κεραμοποιεία στον ελλαδικό χώρο καίγοντας pet-coke αλλά πολύ φοβόμαστε ότι η χρήση του επεκταθεί και σε άλλες παραγωγικές δραστηριότητες θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία χιλιάδων εργαζομένων αλλά και εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών.

Είναι χαρακτηριστική η επιπολαιότητα (;) με την οποία χειρίστηκαν τα υπουργεία ΠΕΧΩΔΕ και Ανάπτυξης το θέμα από το γεγονός ότι δεν υπάρχουν ή δεν εφαρμόζονται κανόνες στις συνθήκες μεταφοράς, αποθήκευσης και χειρισμού ενός τόσο επικίνδυνου υλικού. Ένα υλικό το οποίο περιέχει σημαντικές ποσότητες εισπνεύσιμων σωματιδίων αποθηκεύεται «χύμα» και εκτεθειμένο σε αέρηδες δίπλα σε κατοικημένες περιοχές. Ένα υλικό το οποίο κατηγορείται για ένα σωρό επιπτώσεις στη υγεία των εργαζομένων, χειρίζεται ως αδρανές, καθώς κοσκινίζεται χειρωνακτικά και με το φτυάρι. Καλούμε τη Διεύθυνση Υγιεινής, τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος, τη Διεύθυνση Βιομηχανίας και τους αρμόδιους Αντινομάρχες να ελέγξουν τους χώρους και τις συνθήκες αποθήκευσης του pet-coke στις δύο μονάδες. Να εξετάσουν εάν τηρούνται οι όροι (περιβαλλοντικοί και άλλοι) αδειοδότησης των μονάδων. Καλούμε την Επιθεώρηση Εργασίας να ελέγξει εάν τηρούνται οι όροι υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων. Οι φωτογραφίες που με κόπο «τραβήξαμε» αποτυπώνουν τις τραγικά τριτοκοσμικές συνθήκες στο χώρο αποθήκευσης του επικίνδυνου υλικού."

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ 3ο

Πάλι από τους "Πολίτες σε Δράση"

"Έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι θα προσπαθούμε κάθε δράση μας να είναι αποτελεσματική. Στα πλαίσια αυτής της αρχής επιχειρήσαμε κάτι που ίσως συμβαίνει για πρώτη φορά στην περιοχή μας.

Πληροφορηθήκαμε από τον τύπο ότι η βιομηχανική μονάδα που απασχόλησε την περιοχή έντονα κατά το παρελθόν με την χρήση του pet-coke σαν καύσιμο, κατέθεσε Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με την οποία ζητά την τροποποίηση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών της όρων ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί ξηρή λυματολάσπη από εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυμάτων, ιπτάμενη τέφρα από τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, κατάλοιπα βωξίτη και μαζούτ υψηλού θείου, είτε ως καύσιμα είτε ως προσμίξεις στις πρώτες ύλες της. Όπως από τον Νόμο είχαμε δικαίωμα, ζητήσαμε και πήραμε αντίγραφό της Μελέτης ώστε να μπορέσουμε να τεκμηριώσουμε αντιρρήσεις επί της αίτησης – μελέτης.

Η ανακοίνωση με την οποία καλούνταν πολίτες ή φορείς να λάβουν γνώση της μελέτης και να εκφράσουν άποψη, δημοσιεύθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2008. Καταφέραμε, όχι χωρίς δυσκολίες, να έχουμε στα χέρια μας τη Μελέτη στις 15 Σεπτεμβρίου.

Την μελέτη ανέλαβε να εξετάσει μια μικρή ομάδα συμπολιτών μας αποτελούμενη από το μέλος του προσωρινού Διοικητικού Συμβουλίου του συλλόγου μας, περιβαλλοντολόγο Παντελή Μήτσιου και τους Ζήση Αργυρόπουλο, χημικό – περιβαλλοντολόγο και Νίνα Σεφεριάδου, μηχανικό μεταλλείων – μεταλλουργό.

Χτές, 2 Οκτωβρίου, τελευταία μέρα της προθεσμίας, με πολύ κόπο κατάφερε η ομάδα να ολοκληρώσει ένα εφτασέλιδο κείμενο ενστάσεων τόσο επί της μελέτης όσο και συνολικά για τη χρήση του pet-coke από τα κεραμοποιεία της περιοχής μας.

Με πολύ κόπο, υπομένοντας την απύθμενη βλακεία διάφορων αρμόδιων και μη, και αφού χρειάστηκε να φέρουν άρον – άρον μια υπάλληλο που απουσίαζε με άδεια ασθένειας, καταφέραμε να πάρουμε αριθμό πρωτοκόλλου εμπρόθεσμης κατάθεσης των ενστάσεων μας (ακούσαμε και το ανεκδιήγητο «ας τη φέρνατε νωρίτερα» από τα χείλη του αντινομάρχη περιβάλλοντος και του προέδρου νομαρχιακού συμβουλίου).

Αν η προσπάθειά μας αποδειχθεί χρήσιμη, θα προσπαθήσουμε να συστήσουμε μια μόνιμη ομάδα η οποία θα μπορεί να ελέγχει περιβαλλοντικές μελέτες και ίσως καταφέρουμε τελικά να σταματάμε «εν τη γεννέσει» πολλά οικολογικά εγκλήματα. Για το σκοπό αυτό καλούμε επιστήμονες (γεωτεχνικούς, μηχανικούς, γιατρούς, νομικούς, αρχαιολόγους, οικονομολόγους κ.λ.π.) να δηλώσουν αν μπορούν να προσφέρουν τις γνώσεις τους εθελοντικά και να πλαισιώσουν την ομάδα.

Το κέρδος βέβαια θα είναι πολλαπλό καθώς αισιοδοξούμε ότι μπορεί να κινητοποιήσουμε έναν μηχανισμό στον οποίο εμπλέκονται υπάλληλοι, μελετητές και ελεγκτές ώστε να λειτουργεί καλύτερα. Δεν αμφιβάλλουμε ότι πρόκειται για έναν πολύ αισιόδοξο στόχο αλλά νομίζουμε ότι αξίζει να προσπαθήσουμε.

Να τονίσουμε εδώ ότι ήδη το Νομαρχιακό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα να απορρίψει το αίτημα της συγκεκριμένης βιομηχανίας για αλλαγή των περιβαλλοντικών της όρων αλλά αυτή η απόφαση δεν είναι δεσμευτική για τις κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ."

Η ένσταση όπως εκπονήθηκε από τους Ζήση Αργυρόπουλο, Νίνα Σεφεριάδου και εμένα βρίσκεται εδω


Τις επόμενες ημέρες αναμένεται συνέχεια αστυνομικού, δικαστικού και πολιτικού ενδιαφέροντος. Θα είμαστε σε επαφή