Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014

Τρια συν ένα κείμενα για την κεντροαριστερά, το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι

Τα παρακάτω κείμενα γράφτηκαν και δημοσιεύθηκαν στον Κλοουν (http://www.o-klooun.com/), τα τρία τον Δεκέμβριο του 2013 και το τέταρτο τον Φεβρουάριο του 2014. Αφορούν την προσπάθεια σύγκλισης των ανθρώπων που κινούνται ή τέμνονται στο χώρο που κατά καιρούς έχει ονομαστεί ατυχώς ή επιτυχώς ως κεντροαριστερά, δημοκρατική παράταξη, ριζοσπαστικό κέντρο και άλλα λιγότερο ή περισσότερο φανφαρονικά. Το Ποτάμι αν και δεν αναφέρεται, γιατί δεν υπήρχε καν, ανιχνεύεται στα κείμενα. 
Πολλά από όσα λέγονται στα κείμενα αυτά μπορεί πλέον να είναι ξεπερασμένα, άλλα όχι. Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να σταθούν και σήμερα και να δώσουν απαντήσεις σε πολλά θέματα που μας απασχολούν.
Θα μπορούσα να γράψω καινούργια, να επικαιροποιήσω τα παλιά, να ξαναμασήσω την ίδια τροφή. Δυστυχώς δεν έχω το ταλέντο άλλων γι’ αυτό δεν θα γίνω ποτέ μεταρρυθμιστικός φάρος ούτε εκδότης free press. Εξ άλλου δεν έχω να προσθέσω κάτι πραγματικά καινούργιο στη συζήτηση κι αν το κάνω, χωρά σε 2 - 3 tweets. Καλή ανάγνωση.
Update: το κείμενο «φτιάξε ένα κόμμα..» είχε δημοσιευτεί και παλιότερα σε αυτό εδώ το blog

ΠΑΣΟΚ - Κεντροαριστερά: μια ολέθρια σχέση

14 Δεκεμβρίου 2013


Όσοι γνωρίζουν το ΠΑΣΟΚ και την ανθρωπογεωγραφία του, κατανοούν μερικά πράγματα για το μέλλον της κεντροαριστεράς και τη σχέση της με το ΠΑΣΟΚ, μια ολέθρια σχέση.
Στο ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή υπάρχουν τρεις κορυφαίες ομάδες, ένα μπλοκ και μια οριζόντια τάση: οι ΓΑΠικοί, οι Βενιζελικοί και οι Σημιτικοί είναι οι ομάδες, οι αριστεροπρωτοβουλιακοί είναι το μπλοκ και οι κομματικοί πατριώτες είναι η οριζόντια τάση που διατρέχει όλους. Μικρότερες ομάδες δημιουργούνται και εξαφανίζονται κατά καιρούς ενισχύοντας την αστάθεια του χώρου.
Κανείς δεν μπορεί να προδικάσει με ασφάλεια τη σταθερότητα των ομάδων ούτε καν την διακριτότητά τους. Στα όριά τους κινείται χαλαρά μια μεγάλη μερίδα στελεχών η οποία ευκαιριακά προσκολλάται σε πρόσωπα ανάλογα με την εσωκομματική δύναμη ή την κατοχή θέσης εξουσίας.
Οι τρεις ομάδες συνυπάρχουν κάτω από τον τίτλο και είτε υποσκάπτουν η μια την άλλη, είτε συμμαχούν ευκαιριακά, είτε απλά μένουν αδρανείς αναμένοντας κατά περίπτωση ευνοϊκότερους συσχετισμούς. Η αδιάκοπη επαφή με την εξουσία, η ανάγκη χρήσης της σφραγίδας «ΠΑΣΟΚ» η οποία από μόνη της εξασφαλίζει είσοδο στη Βουλή (ακόμα) και οι εκκρεμότητες με τράπεζες και χρέη είναι η κεντρομόλες δυνάμεις οι οποίες αντισταθμίζουν τις φυγόκεντρες τάσεις. Ως κεντρομόλος λειτούργει επίσης η ανυπαρξία άλλου - πέραν του ΣΥΡΙΖΑ - ικανού πόλου να υποδεχτεί και στεγάσει με ευοίωνες προοπτικές τα καλομαθημένα και φιλόδοξα πράσινα στελέχη.
Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε μια Ελιά στον ελληνικό πολιτικό χώρο, ένα αντίστοιχο δηλαδή της Ιταλικής Ελιάς. Είναι προφανές ότι αυτή χωρίς το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει. Μπορεί όμως να υπάρξει με το ΠΑΣΟΚ; Θα έγραφα ότι είναι μάλλον ακατόρθωτο αλλά δεν θέλω να αφαιρώ κάθε ψήγμα αισιοδοξίας από την νεογέννητη προσπάθεια. Να δοκιμάσουμε να φανταστούμε το ΠΑΣΟΚ στην Ελιά. 
Κατ' αρχάς, θα υπάρξουν εκείνοι οι πολιτικοί μαϊντανοί, γνωστοί παραθυράκηδες και παλαιοκομματικοί πολιτικάντηδες που θα στηθούν φάτσα κάρτα όταν θα αστράφτουν τα φλάς των φωτογράφων με στόχο να εξασφαλίσουν τον πολιτικό τους μέλλον έναντι οποιασδήποτε εξέλιξης. Αντιλαμβανόμενοι ότι τα πράγματα γίνονται όλο και πιο ζόρικά, δεν θα διστάσουν να φωνάξουν και «κάτω ο παλαιοκομματισμός» αν αυτό τους εξασφαλίσει ψήφους και εκλογιμότητα. Όλοι αυτοί είναι μεν ενοχλητικοί αλλά είναι αμελητέες ποσότητες.
Ύστερα έχουμε τους ανθρώπους του προέδρου οι οποίοι γνωρίζουν ότι αν δεν θέλουν να ψαλιδιστούν έτι περισσότερο τα δημοσκοπικά τους ποσοστά, κάνοντας την εκλογική διαδικασία - όποτε έλθει - βασανιστήριο, θα πρέπει να επιδιώξουν εντυπωσιακές κινήσεις οι οποίες θα ανακόψουν την πορεία κατάρρευσης. Μια από αυτές είναι η προσπάθεια δημουργίας (ή αναγέννησης, όπως λένε) της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης.
Δίπλα τους έχουν τους Σημιτικούς, όχι ως πολιτικά συγγενείς αλλά ως ευκαιριακούς συμμάχους για τον λόγο και μόνο ότι οι τελευταίοι έχουν τις καλύτερες των σχέσεων με τους opinion makers του κεντροαριστερού χώρου και κρατούν τα κλειδιά που ανοίγουν δεκάδες πόρτες δεξιά, αριστερά και προς τα ΜΜΕ.
Τι συμβαίνει όμως με τους ΓΑΠικούς; Οι τελευταίοι αν διαισθανθούν ότι η όλη προσπάθεια τείνει να ελεγχθεί είτε από τους ανθρώπους του Βαγγέλη είτε από εκείνους του Κώστα, θα αντιδράσουν. Πως; Θα επιχειρήσουν να καταλάβουν το κόμμα που θα εγκαταλείψουν για χάρη της Ελιάς οι άλλοι δυο. Θα τους χαλάσουν έτσι τα σχέδια και θα προετοιμάσουν την ανακατάληψη της Τρικούπη που θεωρούν ότι έχασαν άδικα. Στην προσπάθειά τους αυτή, οι ΓΑΠικοί, θα βρουν εύκολα συμμάχους στους κομματικούς πατριώτες, όσους δεν καταφέρει να δελεάσει ο πρόεδρος Βαγγέλης με κυβερνητικές παροχές ή υποσχέσεις. Στον παραπάνω «μύλο», προσθέστε και τους ελεύθερους σκοπευτές - τύπου Άννας ή Φλωρίδη και θα έχετε σε αδρές γραμμές την πραγματικότητα.
Ποια θα ήταν η λύση; Η αυτοδιάλυση του ΠΑΣΟΚ. In your dreams baby. Δεν θα συμβεί ποτέ, εκτός αν το εκλογικό σώμα αποφανθεί διαφορετικά. Δεν θα συμβεί και επειδή κανένας μέσα από το ΠΑΣΟΚ δεν θα τολμήσει να το προτείνει σοβαρά. Τότε τι; Αδιέξοδο. Μόνο κάποια εκλογική αναμέτρηση μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά. Καταλυτικά όμως θα λειτουργήσει για όλο το χώρο της κεντροαριστεράς, η μοίρα του οποίου είναι δεμένη με αυτή του ΠΑΣΟΚ μετά την τραγική αποτυχία της ΔΗΜΑΡ να αναλάβει ηγεμονικό ρόλο στο χώρο.

Κεντροαριστερά, ναι, αλλά πώς;

16 Δεκεμβρίου 2013


Ο λαός του ΠΑΣΟΚ λέει ο ένας, η Μεγάλη Δημοκρατική Παράταξη λέει ο άλλος και αρχίζω να ζαλίζομαι. Έχουμε μια τάση να λέμε μεγάλες κουβέντες που δεν σημαίνουν απολύτως τίποτα όταν θέλουμε να δώσουμε βάρος και έμφαση στην επιχειρηματολογία μας, έτσι;
Τι σημαίνει "ο λαός του ΠΑΣΟΚ"; Έχει κάποιους τίτλους κυριότητας το ΠΑΣΟΚ επί μερίδας πολιτών και αν ναι γιατί δεν τους κάνει μήνυση τώρα που του γυρίζουν την πλάτη και πάνε αλλού; Και με ποια λογική είναι "λαός του ΠΑΣΟΚ" όσοι έμειναν σε έναν βαθιά διεφθαρμένο οργανισμό και δεν είναι όλοι οι υπόλοιποι που έφυγαν; Ας αφήσουμε λοιπόν τις μεγαλοστομίες, μεταξύ μας είμαστε και γνωριζόμαστε καλά τόσα χρόνια. Δεν είμαστε δα και Κίνα. Δέκα ψωροεκατομμύρια χωριό είναι η Ελλάδα.
Αν λοιπόν ακούγονται όμορφα λόγια για τους μέχρι πέρυσι "βλάκες που ψηφίζουν τα λαμόγια" είναι επειδή ...ψηφίζουν και σε ένα εξάμηνο πάνω – κάτω έχουμε εκλογές στις οποίες αποφασίσαμε να κατέβουμε, ναι; Ναι! Πάμε τώρα παρακάτω.
Είναι μονόδρομος η συνεργασία και η σύγκλιση στον χώρο μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ; Όχι, αγαπητοί μου. Δεν είναι. Είναι ευκταία και επιθυμητή από πολλούς εξ ημών εξέλιξη αλλά δεν είναι μονόδρομος. Είναι μια ανάγκη επίσης όταν το σκοπούμενο είναι η μεγιστοποίηση της κοινοβουλευτικής παρουσίας ή η ίδια η εκπροσώπηση σε κοινοβούλια ή σε Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης. Μονόδρομος πάντως δεν είναι. Μπορεί να επέλθει σύγκλιση όλων όσων κινούνται στο χώρο, όπως αυτός περιγράφηκε παραπάνω; Όχι. Ξεκάθαρα και κάθετα, όχι. Κάποιοι θα θελήσουν να συνεχίσουν μόνοι, άλλοι δεν θα θελήσουν να συνταξιδέψουν με κάποιους ενώ τρίτοι θα προτιμήσουν τη σιγουριά ενός εκ των δύο μεγάλων πόλων. Είναι εθνική ανάγκη η δημιουργία ενός ισχυρού τρίτου πόλου; Όχι, δα. Είναι εθνική ανάγκη κατά την άποψή μας αλλά αντικειμενικότητα σε αυτόν τον τομέα δεν υπάρχει.
Αφού ξεκαθαρίσαμε τα πράγματα, ας δούμε τη σκακιέρα μπροστά μας.
Για εμάς που κινούμαστε στον σχηματικά ορισμένο αυτό χώρο η ενότητα είναι ζήτημα επιβίωσης. Η συρρίκνωση των ποσοστών, ο πολυκερματισμός, η επίθεση του ανορθολογισμού, η διαρκής οπισθοδρόμηση μας θλίβουν και μας ανησυχούν. Δεν είμαστε ένα, δεν συμφωνούμε σε όλα, δεν επιδιώκουμε τα ίδια και με την ίδια ένταση όμως, διάολε, ένα ελάχιστο κοινό πολλαπλάσιο μπορούμε να το βρούμε. Πώς όμως; Πώς θα το καταφέρουμε όταν στον ίδιο χώρο κινούνται μεν οι πάντες αλλά κυριαρχεί ένας σκουριασμένος, αρτηριοσκληρωτικός και πολύπειρος κομματικός μηχανισμός που στηρίζει το οικοδόμημα ενός βαθιά συστημικού και φθαρμένου κόμματος; (Ξεκαθαρίσαμε νομίζω ότι επ ουδενί ταυτίζεται το κόμμα με τους ψηφοφόρους). Πώς θα το καταφέρουμε όταν τις καλές καρέκλες του χώρου γλυκοκοιτάζουν και τους τρέχουν τα σάλια διάφοροι πρώην διαφόρων βαθμίδων συνταξιοδότησης ή πολιτικής αδράνειας; Πώς θα αποφύγουμε την υποκίνηση, την χειραγώγηση, την εξυπηρέτηση αλλότριων συμφερόντων
Μόνο μέσα από ξεκάθαρες αρχές και με την υιοθέτηση ανοιχτών και διάφανων διαδικασιών που θα παραδίδουν την πρωτοβουλία στους πολίτες και όχι σε 10 μύστες οι οποίοι λειτουργούν στο όνομα των πολιτών.
Η ευκαιρία για κάτι νέο είναι – και ήταν – εδώ. Νέο όχι με ηλικιακά κριτήρια ούτε με κριτήρια αποδοχής ή απόρριψης προσώπων. Νέο ως νοοτροπία, ως τρόπο λειτουργίας, ως ορμή και φρεσκάδα ιδεών. Ως δυνατότητα να εκφράσει την εποχή του και τους ανθρώπους της. Νέο ως δυναμική. Όταν αυτό δημιουργηθεί, θα οδηγήσει σε διάλυση ή στην αφάνεια όλα τα παλιά και θα καταλάβει την θέση που επιθυμούμε. Διαφορετικά, θα φτιάξουμε έναν ΣΥΡΙΖΑ του κέντρου, ένα κακέκτυπο ενός κακού ΠΑΣΟΚ. Αυτό θέλουμε; Εγώ, όχι. Μπορεί να αναγκαστώ να το ψηφίσω αλλά την αποδοχή μου δεν θα την έχει ποτέ.


Φτιάξτε ένα κόμμα ρε, τι σας ζητάνε;

18 Δεκεμβρίου 2013


Ας δούμε την αλήθεια κατάματα και ας σχεδιάσουμε το μέλλον με βάση αυτή. Χρειαζόμαστε σχέδιο όπως χρειαζόμαστε και πράξεις. Σαν απαραίτητη ψυχοθεραπεία έστω, αν νομίζουμε ότι αποτέλεσμα δεν θα έχουμε. Ας δούμε την αλήθεια λοιπόν.
Δεν ζούμε σε κρίση. Ζούμε την περίοδο της προσαρμογής στη νέα κατάσταση. Ζούμε την περίοδο όπου αναζητούμε το νόημα και το νήμα μιας ζωής που είχαμε εγκαταλείψει όταν ανεβήκαμε λαθρεπιβάτες και χωρίς μέτρα ασφαλείας στο rollercoaster της ψευδεπίγραφης ευδαιμονίας.
Στα τέσσερα χρόνια που πέρασαν με την λεγόμενη κρίση σε πλήρη εξέλιξη, εξαντλήσαμε μέχρι αίματος την συζήτηση για τις αιτίες που μας οδήγησαν ως εδώ, για τα πρόσωπα που ευθύνονται, για τις αποφάσεις που πάρθηκαν ή δεν πάρθηκαν, για όσα έγιναν ή δεν έγιναν.
Στα τέσσερα χρόνια που πέρασαν, ιδέες, απόψεις, φιλίες, κοινωνικές σχέσεις, πολιτικές εντάξεις δοκιμάστηκαν, αναθεωρήθηκαν, επαναπροσδιορίστηκαν. Φαντάσματα του παρελθόντος ξύπνησαν, καινούργια φαντάσματα εφευρέθηκαν. Διαχωριστικές γραμμές ξεθώριασαν, άλλες επανήλθαν εντονότερα, νέες χαράχθηκαν.
Στα τέσσερα χρόνια που πέρασαν όλοι και όλα άλλαξαν. Αλλάξαμε. Σχολιάσαμε, διαπιστώσαμε, θυμώσαμε, φωνάξαμε. Πολλές φορές παρασυρθήκαμε σε υπερβολές και εξαλλοσύνες. Όλα αυτά ήταν φυσικά αφού χάσαμε την ισορροπία μας και μέχρι να βρούμε καινούργια οι κινήσεις μας, σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο, ήταν απότομες, ακραίες, σπασμωδικές σαν τις κινήσεις κάποιου χωρίς ισορροπία που προσπαθεί να αποφύγει την πτώση από μια δοκό.
Πολλά στερεότυπα γκρεμίστηκαν όπως και πολλά δημιουργήθηκαν. Πράγματα (ιδέες, απόψεις, πρακτικές) που είχαμε βάλει στα κουτάκια με τις ταμπέλες «αριστερό» «δεξιό», ανακαλύψαμε ότι δεν είχαν καμιά θέση εκεί. Για πολλά, διαπιστώσαμε ότι η μόνη τους θέση είναι ο κάλαθος των αχρήστων. Πολλά από τα νέα επίσης θα διαπιστώσουμε στο μέλλον ότι είναι άχρηστα αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης.
Ας επανέλθουμε στην αρχή του παρόντος κειμένου και ας δούμε την αλήθεια κατάματα: αυτό που βιώνουμε, όχι ως πρακτικές άσκησης εξουσίας αλλά ως οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, θα είναι η καθημερινότητά μας για τα επόμενα χρόνια. Δεν έχουν νόημα οι πολιτικές ή κοινωνικές αναφορές σ' αυτό που υπήρξε, δεν έχουν νόημα οι πολιτικές ή κοινωνικές αναφορές σε αυτό που στο παρελθόν θέλαμε να υπάρξει. Τώρα πρέπει άμεσα να σχεδιάσουμε την πορεία μας πάνω στα ερείπια του παρελθόντος και επί της σκληρής πραγματικότητας του παρόντος. Γιατί το παρελθόν είναι ήδη παρελθόν και το παρόν δεν περιμένει κανέναν. Πόσο μάλλον το αύριο.
Για να σχεδιάσει κανείς πρέπει να γνωρίζει τι είναι. Η αυτογνωσία είναι προαπαιτούμενο όταν θέλεις να θεμελιώσεις ένα σταθερό, συμπαγές και στιβαρό αύριο. Είμαστε λοιπόν ένα κράτος φτωχό σε παραγωγή και μέσα παραγωγής, λίγο καλύτερα σε φυσικούς πόρους. Έχουμε ανθρώπινο δυναμικό με εκπληκτικές δυνατότητες αλλά τραγικές αδυναμίες σε οργάνωση, αυτό-οργάνωση, πειθαρχία, προγραμματισμό.
Το δεύτερο που απαιτείται είναι η συν-απόφαση του τι πρέπει να γίνει. Έχει σημασία εδώ η αποφυγή του αρνητικού προσδιορισμού των στόχων ή σκοπών. Η ελπίδα δεν εδράζεται στην άρνηση αλλά στη θέση. Κανείς δεν θέλει να ακούει πλέον για τα λάθη έγιναν αλλά για όσα σωστά θα (η πρέπει να) γίνουν. Έχει επίσης σημασία ο όποιος σχεδιασμός να είναι ριζοσπαστικός και οραματικός αλλά ταυτόχρονα προσγειωμένος. Μέσα στο σχέδιο πρέπει να βρίσκει έκφραση και το όνειρο και η πράξη. Έτσι αποφεύγει κανείς τις παγίδες της διεκπεραίωσης και της διαχείρισης – που μπορεί να οδηγήσει στην ανία και την παραίτηση – αλλά και την αεροβασία που μπορεί να καταλήξει σε αποκοπή από την πραγματικότητα της καθημερινότητας.
Ο σχεδιασμός στις παρούσες συνθήκες οφείλει να σπάει τα δεσμά με το παρελθόν αλλά ταυτόχρονα να δίνει την αίσθηση της συνέχειας, την αντίληψη ότι δεν υπάρχει διακοπή μιας μακρόχρονης πορείας αλλά μια στάση, μια επανεκτίμηση της κατάστασης αναγκαία ίσως προκειμένου να εξασφαλιστεί το μέλλον. Το έχουμε ανάγκη ως κοινωνία αυτό.
Το καινούργιο που θα χαραχθεί πρέπει να επανεκτιμήσει αξίες που χάθηκαν ή συκοφαντήθηκαν ή ποδοπατήθηκαν και να αναδείξει νέες. Ο σεβασμός για παράδειγμα – απέναντι σε ανθρώπους και ανθρώπων έργα, απέναντι σε απόψεις, απέναντι σε αποφάσεις και νόμους – είναι μια αξία που ποδοπατήθηκε. Το καινούργιο πρέπει να επιβάλει τη δική του ηθική. Το δημόσιο συμφέρον φερ' ειπείν και η προστασία του πρέπει να ενταχθεί στον ηθικό κώδικα της νέας κοινωνίας.
Μπορεί οι αναφορές σε κόμματα στην παρούσα συγκυρία να προκαλούν ρίγη αγανάκτησης αλλά στο βαθμό που κανείς δεν προτείνει αξιόπιστη εναλλακτική από αυτή της αστικής κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτά. Η αλήθεια είναι ότι οι υπάρχοντες κομματικοί σχηματισμοί, ο καθένας για διαφορετικούς λόγους, αδυνατούν κατά το μάλλον ή ήττον να εκφράσουν το καινούργιο. Ίσως γιατί δημιούργησαν το παλιό. Είναι περισσότερο από αναγκαία λοιπόν σήμερα ή δημιουργία ενός πολιτικού φορέα ο οποίος θα αναλάβει να ηγηθεί της προσπάθειας διαχείρισης της νέας περιόδου και να εκφράσει το καινούργιο όραμα.
Ένας πολιτικός φορέας που ευελπιστεί να πρωταγωνιστήσει στην πολιτική σκηνή οφείλει:

·         Να αναλύσει πειστικά το παγκόσμιο πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό περιβάλλον και να προβλέψει με σχετική ασφάλεια τις διεθνείς εξελίξεις.
·         Να αναλύσει σε βάθος το παρόν της χώρας και να εκτιμήσει σωστά τις δυνατότητές της.
·         Να χαράξει στρατηγική ένταξης της χώρας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
·         Να επιλέξει ποιους και πως θα εκφράσει στο εσωτερικό.
·         Να χαράξει στρατηγικές, να θέσει στόχους και να σχεδιάσει τακτικές.
·         Να ορίσει τρόπους και μεθόδους αναπροσαρμογής των στόχων και επανεξέτασης των τακτικών.
·         Να επιλέξει τους κατάλληλους ανθρώπους για να υλοποιήσει όλα τα παραπάνω αλλά και να δημιουργήσει τους μηχανισμούς ελέγχου και λογοδοσίας των παραπάνω.
·         Να «βγει» στην κοινωνία και να αναμιχθεί με τους πολίτες βρίσκοντας τρόπους διόρθωσης ή εμπλουτισμού των θέσεών του από την εμπειρία της κοινωνικής τριβής.
·         Να προκαλέσει την δημιουργία υποστηρικτικών δομών της δράσης του - στη βάση του εθελοντισμού.
Η επίκληση της κοινής λογικής δεν θα φέρει αυτόματα τα επιθυμητά αποτελέσματα. Δεν αλλάζει η κοινωνία με ευχές. Η κοινή λογική είναι μύθος. Το κομμάτι που απαντά στο «κοινή» δεν έχει σχέση με τη λογική ή δε δική μας λογική απέχει από το να είναι «κοινή» (είναι απλά δική μας). Μόνο οι δράσεις θα φέρουν αποτέλεσμα. Πώς όμως δέκα, εκατό, χίλιοι, χιλιάδες άνθρωποι θα δράσουν από κοινού, συντεταγμένα και με κοινό σκοπό;
Μπορεί όμως η επίκληση μιας δράσης ή έστω η δράση καθ' εαυτή να ομογενοποιήσει ένα σύνολο ανθρώπων; Για να ομογενοποιηθεί μια ομάδα μικρή ή μεγάλη χρειάζεται κάτι που θα τους φέρει κοντά. Μια συγκολλητική ουσία. Αυτή μπορεί να είναι ένα πρόσωπο (ηγέτης) ή ο φόβος ενός (ορατού ή αόρατου) εχθρού. Μπορεί να είναι μια ιδεολογία ή ένα ιδεολόγημα. Στην εποχή μας και στη χώρα μας, πιθανότερο είναι να συσπειρώσει ένα κοινό όραμα. Αυτό το όραμα πρέπει να περιγραφεί με σαφήνεια και γύρω του να δομηθεί ο όποιος νέος φορέας.
Είναι προφανές ότι η ανάγκη για έναν νέο πολιτικό φορέα είναι επιτακτική. Αν δεν γίνει τώρα, πότε θα γίνει; Ας τελειώνουμε με τις συζητήσεις, ας βγούμε μπροστά από τα πρόσωπα. Το αύριο περιμένει να το χτίσουμε τώρα.

Πέφτοντας από 58 σκαλοπάτια

26 Φεβρουαρίου 2014


Είχα μιλήσει πριν από καιρό για το πως μπορεί να "πνίξει" την υπόθεση ενότητας της κεντροαριστεράς (ή όπως αλλιώς θέλετε να την βαφτίσετε) μια σχέση με το ΠΑΣΟΚ. Η παρατήρησή μου τότε, δεν λήφθηκε υπόψη. Να επανέλθω σήμερα λέγοντας ότι όσο προσωποποιείται η πολιτική, όσο απόψεις και ιδέες ταυτίζονται με πρόσωπα που υπήρξαν ενεργά και με κεντρικό πολιτικό ρόλο, τόσο θα δυσκολεύει το κάθε εγχείρημα.
Απαιτείται δηλαδή πολιτική χωρίς πολιτικούς; Σαφέστατα όχι. Άλλωστε δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Ο πολιτικός όμως οφείλει να διαβάζει την εποχή του και να ξέρει πότε η σκηνή και το έργο ταιριάζουν στην προσωπικότητά του. Δεν είναι εδώ για να μας αποδεικνύει πόσο καλά ξέρει να κυβερνά αλλά για να προσφέρει στον τόπο. Προσφορά στον τόπο είναι και η απόφαση για παραμονή εκτός σκηνής, η δική του και του θιάσου του.
Μα, υπάρχει παρθενογένεση, θα πουν μερικοί; Τι κοινότυπο και άνευ ουσίας σύνθημα. Σαφώς δεν υπάρχει παρθενογένεση. Ούτε παρθενορραφή. Το παρελθόν εμπεριέχεται στο παρόν και θα είναι κομμάτι του μέλλοντος. Πάντα έτσι ήταν και πάντα έτσι θα είναι. Όχι όμως αυτούσιο. Το μέλλον δεν είναι συρραφή παρελθόντων. Γεννιέται από αυτά αλλά είναι εντελώς διαφορετικό και νέο. Υπ' αυτή την έννοια, στην υπόθεση "κεντροαριστερά" έχουν θέση όλοι οι άνθρωποι και όλες οι τάσεις που προσέρχονται να συνεισφέρουν στο καινούργιο.
Ναι, θα πουν κάποιοι, αλλά έγιναν τόσες προσπάθειες. Καμιά δεν έγινε. Συγκρούσεις βοδιών πάνω από ένα παχνί που χωρά λιγότερους από τους διεκδικητές θέσης παρακολουθούμε. Οι σοβαρές προσπάθειες - κακώς - είτε δεν ξεκίνησαν, είτε θάφτηκαν, είτε ξεκίνησαν λάθος. Για να έχουμε αποτέλεσμα θα πρέπει να αποφασίσουμε μερικά πράγματα και να τα δεχτούμε. Όπως για παράδειγμα ότι μια προσπάθεια μπορεί να έχει έναν σκοπό ή συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης ή ένα συνδυασμό των δύο ή να έχει τοπικό περιορισμό. Δεν είναι κακό ούτε απορριπτέο από την αρχή. Πρέπει επίσης να έχει καθαρότητα θέσεων, ελευθερία σχέσεων και σαφήνεια στόχων και σκοπών. Χωρίς αυτά, με το "θα τα βρούμε" μέλλον δεν υπάρχει.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου