Το πελατειακό κράτος είναι παντού.

Άννα Μιχαηλίδου, Easy come, easy go

Έχει περάσει μια δεκαετία από τότε που ασχολήθηκα για πρώτη φορά με τα απόβλητα τυροκομείων και ελαιοτριβείων και η κατάσταση παραμένει έκτοτε, πρακτικά αμετάβλητη και είναι η εξής:

Α) ελάχιστες παραγωγικές μονάδες - συνήθως οι μεγάλες - μπορούν και επεξεργάζονται σε κάποιο βαθμό τα απόβλητά τους.

Β) Οι πλειοψηφία των διάσπαρτων ανά την Ελλάδα μονάδων, διαθέτει ανεπεξέργαστα τα απόβλητα σε ποτάμια, ακτές, λίμνες, στο έδαφος προκαλώντας τεράστιες καταστροφές.

Γ) Ο όποιος ανταγωνισμός στρεβλώνεται βάναυσα σε βάρος όσων διαθέτουν ή διαθέτουν και λειτουργούν συστήματα διαχείρισης αποβλήτων.

Δ) Το κράτος κάνει τα στραβά μάτια ή ελέγχει υποτονικά και με αυτό τον τρόπο ενισχύει την στρέβλωση της αγοράς.

Ε) Οι επιχειρήσεις θεωρούν περιττή πολυτέλεια και δαπάνη το περιβάλλον αλλά παίζουν το παιχνίδι που τους επιβάλλει το κράτος και κάνουν ότι επεξεργάζονται όσο οι άλλοι κάνουν ότι ελέγχουν και οι πολίτες κάνουν ότι νοιάζονται. Έτσι, το πελατειακό και κρατικοδίαιτο σύστημα καλά κρατεί.

Δύσκολοι καιροί, καταλαβαίνω, αλλά καμιά εξωστρέφεια χωρίς την επί του προϊόντος προστιθέμενη αξία του σεβασμού στο περιβάλλον δεν μπορεί να έχει διάρκεια, ένταση και βιωσιμότητα. Οπότε για όλους είναι μονόδρομος. Μονόδρομος που πρέπει να περπατηθεί σωστά για να βγάλει γρήγορα και με ασφάλεια στο σωστό προορισμό. Πως γίνεται αυτό;

Το κράτος νομοθετεί όρια. Νούμερα, κλίμακες, διαστήματα, συγκεντρώσεις όπως θέλετε πείτε τα. Τι σημαίνει αυτό; Το κράτος λέει:

"Κύριοι εγώ στην έξοδο του εργοστασίου σας θέλω να έχω τόσα και τέτοιου είδους απόβλητα. Τι θα κάνετε εσείς ΠΡΙΝ τη δική μου μέτρηση, δεν είναι δική μου δουλειά αλλά δική σας και των ερευνητικών κέντρων - δημόσιων ή ιδιωτικών. Αν η μέτρηση συμφωνεί με την οδηγία μου και έχουν τηρηθεί οι νόμιμες διαδικασίες, όλα καλά. Αν όχι, έχω μια κλιμάκωση ποινών η οποία καταλήγει στην αφαίρεση της άδειας λειτουργίας και την ακολουθώ πιστά."

Απλά και τίμια πράγματα.

Οι βιομηχανίες τώρα και η αγορά, καθορίζουν, επιλέγουν και εφαρμόζουν την μέθοδο η οποία κρίνεται κατά περίπτωση συμφέρουσα. Είναι δικό τους θέμα και δικό τους πρόβλημα και δεν αφορά διόλου το κράτος - σε οποιαδήποτε έκφρασή του.

Πόσο δύσκολο πια είναι το παραπάνω; Πόσο ακατανόητο και δεν εφαρμόζεται; Γιατί όλοι συζητούν για την μέθοδο και τον τρόπο; Τι με ενδιαφέρει εμένα - την κοινωνία - τι μάρκα είναι το πλυντήριο πιάτων της ταβέρνας που τρώω; Εγώ θέλω τα πιάτα να είναι καθαρά. Ο  ταβερνιάρης θα επιλέξει με δικά του κριτήρια κι εγώ θα κρίνω το αποτέλεσμα. Με την ίδια λογική, γιατί ενδιαφέρει την πολιτεία ο τρόπος επεξεργασίας ή διαχείρισης των αποβλήτων και προσπαθεί να επιβάλει μέθοδο; Πλασιέ είναι;

Τα λέω - και τα γράφω - ξανά επειδή αναμένεται να ξεκινήσει εκ νέου η συζήτηση και φοβάμαι ότι θα ξεκινήσει ΠΑΛΙ στραβά. Στο ίδιο μοτίβο της δημιουργίας κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας και της καλλιέργειας των ίδιων πελατειακών σχέσεων ανάμεσα σε βιομηχανία, κράτος, παρόχους υπηρεσιών και κατασκευαστές μονάδων.

Δεν είναι καιρός να μπει μια τελεία;